Farklı zamanlarda oluşan kültür katmanlarının toprakla üstlerinin örtülmesi ile oluşan doğal tepecikler...

Höyük: 

1. Arkeoloji terimi olarak höyük, insanın toprağa yerleştirği Neolitik Çağ'dan bu yana üst üste gelen köy, kasaba ve şehir kalıntılarından meydana gelen suni/yapay, yükselti, tepe anlamında kullanılır. 

Bu oluşumların ana nedeni, yerleşim yapılarının taş, kerpiç, toprak gibi temel malzemelerden yapılmış olmasıdır. 

Yıkılan her yapı katmanı yerinde hafif bir yükselmeye neden olur. Yağmur ve rüzgar miktarı bunu hızla taşıyıp dağıtmaya yetmeyince, yerinde yığarak düzleşmeye, tabakalaşmaya, örtünmeye neden olur. 

Höyükler böylece yüzlerce, binlerce yıl arayla yapıla, yıkıla ayrı yerleşim ve uygarlık tabakaları halinde 20-30 metreye kadar yükselir. Çapları 100-500 metre arasında değişebelir. 

Taşın, ağacın az ve kerpicin çok olduğu bölgelerde höyük daha da büyük ve yüksek olabilir. 

Höyükler hep düzlük yerlerde bir su ve bir yol kenarında kurulurlar. 

Höyükleri tümülüslerden ayırmak da kolaydı. Tümülsler, yapay olarak taş, toprak taşınarak bir defada yığılıyor; höyükler ise binlerce yıl sürecinde oluşuyor. 

Tümülüsler, çoğunlula bir tepe üzerine taş toprak yığılmasıyla, höyükler bir ovada, bir düzlükte bulunur. 

Höyüklerine toprağı küllü, üzerinde çanak-çömlek parçaları görülür ve üzerinde üzerlik otu (Peganum Harmata) yetişir. 

2. Höyük, tarih öncesi çağlarda, üst üste gelen ve çok evreli yerleşmelerin herhangi bir nedenle (salgın hastalık, doğal afet, savaş, yangın veya terk gibi) yıkılması sonu oluşmuş suni/yapay tepe.

3. Höyük: En eski çağlardan beri üst üste yığılan kent kalıntılarının oluşturdu­ğu tepe.

4. Höyük: Bir yerde, uzun süreli yerleşim sonucunda yıkıntıların üst üste gelmesiyle oluşan yapay tepe.

Kerpiç Ortadoğu'da tarih öncesinden beri çok kullanılmış, ama dayanıksız bir yapı malzemesidir. Doğanın ve insan elinin tahrip etmesi sonucunda kerpiç evlerin sık sık onarılması ya da yeniden yapılması gerekmiştir. Yeni yapı alanı elde etmek için yıkıntıların üstü toprak ve kumla doldurulmuş, böylece zamanla yükselen höyükler oluşmuştur. Höyüğün biçimi ve büyüklüğü, altındaki yerleşmelerin süresine ve sürekliliğine bağlıdır. Bir höyükte yerleşim katları, genellikle en yenisi en üstte, en eskisi en altta olmak üzere sıralanır. Mezarlar ya da çöp çukurları yer yer bu sıralanışı bozar. Yerleşim katlarında yapı kalıntılarından başka genellikle çanak çömlek parçaları, çakmak taşı ve obsidyenden aletler gibi buluntular ele geçer. Höyüğün oluşması belli doğa koşullarına ve malzeme kullanımına bağlıdır; bu nedenle belirli bölgelerde görülür. Özellikle Ortadoğu'da çok höyük bulunur. Anadolu'da denizlere yaklaştıkça sayıları azalır; genellikle su kaynaklarının yakınında, verimli topraklarda ve savunmaya elverişli noktalarda daha yoğundur.

Bugünkü köylerin altında kalmış höyükler de vardır.