10 tarihi camide restorasyon tamamlandı

İstanbul, Kayseri, Bursa, Kocaeli, Kahramanmaraş ile Suriye Afrin'de toplam 10 cami ve bir türbenin restorasyonu tamamlanarak hizmete sunuldu.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğünce, ramazanda Kayseri, Bursa, İstanbul, Kocaeli, Hatay, Kahramanmaraş ve Suriye Afrin'de toplam 10 caminin restorasyonu tamamlanarak hizmete açıldı.

Vakıflar Haftası'nı da kapsayan ramazan boyunca, restorasyonu devam eden tarihi camilerin bazılarının çalışmaları tamamlanarak hizmete sunuldu.

AA muhabirinin Vakıflar Genel Müdürlüğünden edindiği bilgiye göre, ibadete açılan yerlerin başında, Kayseri'nin Talas ilçesinde 18. yüzyılda inşa edilen Reşadiye Yukarı Mahalle Camisi geldi.

Bursa Yıldırım Emir Sultan Camisi de yeniden kapılarını açtı. Tasavvuf bilgini "Emir Sultan" adıyla bilinen Mehmet Şemseddin Buhari adına eşi, Yıldırım Beyazıt'ın kızı Hundi Fatma Hatun tarafından 15. yüzyılda yaptırılan caminin açık avlusunda Emir Sultan ve ailesine ait kabirler bulunuyor. Restorasyonuna geçen yıl başlanan cami, 8 Mayıs'ta idrak edilen Kadir Gecesi'nde yeniden cemaatle buluştu.

- 15. yüzyıl eserlerinden Şemsi Paşa Camisi ibadete açıldı

İstanbul Vakıflar 2. Bölge Müdürlüğü bünyesinde restorasyonu yapılan Üsküdar Rumi Mehmet Paşa Camisi de 3 yılın ardından kapılarını açtı.

Eski Bizans mabedinin yerinde kurulduğu tahmin edilen, 1471-1472'de inşa edilen, diğer ismiyle Şemsi Paşa Camisi, 26 Nisan'da ibadete açıldı.

İstanbul'da bu ramazanda restorasyonu tamamlanan bir diğer eser de Üsküdar Kaymak Mustafa Paşa Camisi oldu. Kaptan-ı Derya olarak Osmanlı Donanmasına kumanda eden devlet adamı Kaymak Mustafa Paşa tarafından yaptırılan ve 2018'de restorasyona alınan eser, yeniden ziyaretçilerini kabul etmeye başladı.

- Kumrulu Mescit de ziyarete açıldı

İstanbul Vakıflar I. Bölge Müdürlüğünce restorasyonu yürütülen, Mimar Atik Sinan'ın yaptığı Kumrulu Mescit Camisi de ibadete açılan eserler arasında yer aldı.

Fatih Sultan Mehmet döneminin başta gelen mimarlarından Atik Sinan tarafından 1468'de yapılan İstanbul Fatih Kıztaşı Mahallesi'ndeki cami, geçmiş yüzyıllarda "Azadlı Sinan Mescidi" ve "Kıztaşı Mescidi" gibi isimlerle de anıldı.

Farklı yıllarda pek çok yangın geçiren yapıda, yıllar içindeki tahribat nedeniyle özgün bir unsura rastlanılmadı. Fakat yapının, plan şeması, hacimsel oranları ve minare ana hatları, dönem yapılarındaki benzerliğe dayanarak korundu. Caminin restorasyon planında, orijinal haliyle yeniden ihya edilmesi önerildi. Bu kapsamda, özgün temel kotuna kadar sökülen yapı, yıllar içinde yapılan betonarme eklentilerinden kurtarıldı, restorasyon projesine uygun taş ve tuğla karışık duvar örgüsüyle yeniden düzenlendi.

Kötü durumda olan minare de sökülerek yeniden inşa edildi. Ahşap çatı yeniden yapıldı ve kiremitleri yenilendi. Hazire kısmındaki betonarme eklentiler de kaldırılarak, mezar taşları temizlenip düzenlendi ve taş duvar set örüldü, dış çevre duvarı moloz taş olarak yeniden inşa edildi.

Caminin, eski görsellerinde çevre duvarında olduğu görülen çeşmesi yeniden yapıldı, çeşme üzerindeki özgün kumru motifli taşı da yerine yerleştirildi.

- İzmit Pertev Mehmet Paşa Camisi

Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Pertev Mehmet Paşa tarafından Mimar Sinan'a 1572-1579'da yaptırılan külliye, cami, sübyan mektebi, kervansaray, çifte hamam, imaret, iki çeşme, dükkanlar ve hazireden oluşan Kocaeli Pertev Mehmet Paşa Külliyesi'nden bugüne sadece cami, sübyan mektebi, iki çeşme ve hazire ulaştı.

"Yeni Cuma Camisi" olarak da bilinen külliye içindeki Kocaeli Pertev Mehmet Paşa Camisi'nin 2016'da başlayan restorasyonu tamamlanarak 21 Nisan'da hizmete açıldı.

- Zeytin Dalı Harekat Bölgesi'ndeki camilerin restorasyonu

Suriye Afrin'de bulunan, Genel Müdürlüğün vakıf kaydı tespit ettiği Şeyh Hadid kasabasının merkezindeki Ömer Bin Hattap Camisi ile Şerran bölgesindeki Nebi Huri Türbe ve Camisi'nin restorasyonları da tamamlandı.

Sanat tarihi araştırmalarına göre, 1536'da hizmet vermeye başlayan, 1898'da Revşarzade Ali ve Şeyh İbrahimzade Bey tarafından yenilenen Ömer Bin Hattab Camisi'ne son cemaat yeri, 1949'da yapıyla eklendi.

Zeytin Dalı Harekat Bölgesi'ndeki caminin minaresi, gövdesine top mermisinin isabet etmesiyle hasar aldı. Minare, oluşan statik sorun ve zayıflamadan dolayı yıkıldı.

Vakıflar Genel Müdürlüğü Hatay Bölge Müdürlüğünce yapılan restorasyon sonucunda, caminin özgün cephesini kapatan ve camiyi çevreleyen niteliksiz yapılar söküldü. Caminin son cemaat kemerlerini kapatan briket dolgu duvarlar da kaldırılarak, özgün sütunlar ve özgün taş doku ortaya çıkarıldı.

Caminin gelirini korumak amacıyla dört dükkan, kadınlar mescidi ve imam odası yenilendi, avlu ortaya çıkarılarak peyzaj düzenlemesi de yapıldı.

Restorasyonda Türkiye Cumhuriyeti'ni temsilen ve eğitim kültür misyonuna uygun şekilde mevcut yapının klasik ve özgün dokuların korunmasına hassasiyet gösterildi. Tarihi yapısı kente de örnek olan caminin cephe düzenlemesinin yapılmasına halk öncülük etti.

Roma dönemine dayandığı ve 3 bin yıllık geçmişi olduğu tahmin edilen Nebi Huri Türbesi ve Camisi de restorasyon kapsamında yenilendi.

Restorasyon çalışmaları Mart 2021'de tamamlanan camiler, 7 Mayıs'ta ibadete açıldı.

- Kahramanmaraş'ın Mağaralı Camisi

Kahramanmaraş'ın Onikişubat ilçesindeki Mağaralı Camisi'nin restorasyonu 17 Temmuz 2018'de başladı, 3 Mart 2021'de sona erdi.

Sadece minaresi eski eser olan caminin ana mekanı betonarme olduğundan sökülerek yenilendi. Bu cami de ramazanda hizmete girdi.

İstanbul Balat'taki Ferruh Kethuda Camisi, bu ramazanda ibadete açılan tarihi camiler arasında yerini aldı.

AA Yasemin Kalyoncuoğlu