Afrika'da doğal ve kültürel miras alanları tehdit altında

Uzmanlara göre, küresel ısınma sonucu deniz seviyesinde meydana gelen yükseliş, Afrika kıtasında çok sayıda doğal ve kültürel miras alanını tehdit ediyor.

Uluslararası bir grup araştırmacı tarafından gerçekleştirilen bilimsel çalışma, deniz seviyelerindeki yükselişin yaklaşık 300 bin kilometrelik Afrika kıyı şeridinde bulunan 284 miras alanına muhtemel etkilerini ele aldı.

Bu miras alanlarının bulunduğu sahalardaki su baskını haritası çıkartılmak suretiyle yürütülen araştırma, küresel karbon emisyonundaki değişime bağlı olarak 2050 ve 2100 yıllarına ait farklı senaryolar ortaya koydu.

Buna göre, küresel ısınmanın yavaşlatılamadığı senaryolarda kıtada 2050 yılına kadar 200'e yakın miras alanının su seviyelerindeki yükselişten etkilenmesi bekleniyor.

"Deniz seviyesinin yükselmesi hızlandıkça Afrika miras alanları tehdit altında" başlıklı bu çalışmanın araştırmacılarından East Anglia Üniversitesi Afrika Sanatı ve Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Joanne Clarke ile Amsterdam Üniversitesi Çevre Araştırmaları Enstitüsü Araştırma Görevlisi Dr. Lena Reimann, Afrika'nın miras alanlarının geleceğini AA muhabirine değerlendirdi.

- 2050'de en az 191 miras alanı risk altında olacak

Clarke, daha önce Kuzey Afrika kıyılarındaki miras alanlarına yönelik su baskını haritalandırılması yapılmasına rağmen, Sahra Altı bölgesindeki alanların haritalandırılmasının ilk kez bu çalışmayla gerçekleştirildiğini belirtti.

Öte yandan Dünya Mirası listesinde, Sahra Altı bölgesinden az sayıda miras alanının bulunmasından dolayı geçici miras listesindeki alanların da çalışmaya dahil edildiğini vurgulayan Clarke, "Dünya Mirası listelerinde Afrika adına bir dengesizlik var." dedi.

Joanne Clarke, buna rağmen 71'i kültürel, 213'ü doğal olmak üzere toplam 284 miras alanında gerçekleştirdikleri araştırmaların, geleceğe yönelik endişeli bir tabloyu ortaya koyduğunu ifade etti.

Küresel ısınmanın kıtadaki miras alanlarına muhtemel etkilerine değinen Clarke, "Afrika'da şu an 56 miras alanı risk altında. Karbon emisyonunu düşürebilirsek bile 2050'ye kadar bu sayı 191'e yükselecek." bilgisini paylaştı.

Clarke, karbon emisyonunun sabit kaldığı veya arttığı senaryolarda ise etkilenen alan sayısında küçük bir artış olacağını ancak alanların su seviyelerindeki yükselişten mevcut duruma kıyasla çok daha şiddetli etkilenebileceğini aktardı.

- Deniz seviyesindeki artış, miras alanlarını çoğunlukla kısmen etkileyecek

Reimann ise çok yüksek emisyon üretimini baz alan senaryoda, dünya genelinde deniz seviyelerinin 80 santimetreye kadar yükselebileceğini vurgulayarak bu durumun, dünyanın her yerinde olduğu gibi Afrika kıyılarındaki miras alanları için büyük tehdit oluşturacağını dile getirdi.

Doğal miras alanlarının su seviyesindeki yükselişten daha az etkileneceğini aktaran Reimann, kültürel miras alanları içinse bu durumun kıyıya olan konumlarına göre değişkenlik gösterebileceğine dikkati çekti.

Lena Reimann, bununla birlikte bu yükselişin, etki alanındaki miras alanlarının tamamen yok olacağı anlamına gelmediğini vurgulayarak, "Bunun yerine, deniz seviyesinin yükselmesi nedeniyle oluşan kıyı taşkınlarının, miras alanlarının belirli bir yüzdesini veya belirli bir bölümünü etkileyebileceği anlamına gelir." diye konuştu.

Risk altındaki bölgelere yönelik, iklim stratejileri dışında farklı koruma metotlarının uygulanmasının da mümkün olduğunu belirten Reimann, buna rağmen karbon emisyonunu düşürmenin en etkili yol olacağını kaydetti.

Reimann, deniz seviyesinden alçakta kalan bölgelerin en büyük riski taşıdığının altını çizerek, "Deniz seviyelerindeki yükseliş en çok Kuzey Afrika kıyılarını etkileyecek." değerlendirmesinde bulundu.

AA  Murat Özgür Güvendik