AİHM, Allianoi Antik Kenti davasında Avukat Arif Ali Cangı'yı haklı buldu
Bergama’daki antik Allianoi yerleşiminin Yortanlı Barajı’nın suları altında kalmaması için mücadele ederken İzmir 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tutanakları kendisine verilmeyen Avukat Arif Ali Cangı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) açtığı davayı kazandı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Yortanlı Barajının suları altına gömülen Allianoi antik kenti ile ilgili bilgi edinme hakkının ihlaline kararı verdi.
26 Ocak 2010 tarihli toplantının resmi tutanağını İzmir 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Kurulu’ndan isteyen Avukat Arif Ali Cangı’ya, “Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün görüşünün gelmesinden sonra bilgi verileceği” belirtildi. Daha sonra da, “toplantının kurumlar arası hizmete özel bir toplantı olması” gerekçesiyle bilgi edinme başvurusunun reddedildiği açıklandı. Bunun üzerine Cangı, 2012 yılında Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’na başvurdu ancak yine olumsuz yanıt almıştı.
KORUMA KURULU ANTİK KENTİ DEĞİL BARAJI KORUDU
Bergama yakınlarındaki 2000 yıllık antik sağlık yurdu Allianoi, yaşam savunucularının yıllarca süren mücadelesine ve açılan davalara rağmen 2011 yılında Yortanlı Barajının suları altına gömüldü. Allianoi'nin baraj sularına gömülmesine yeşil ışık İzmir II. Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu'ndan gelmişti. Antik kentin korunmasına dair alınan birçok mahkeme kararı bölge kurulunca alınan yeni kararlarla geçersiz kılınırken, Kurul son olarak 28.05.2010 ve 17.08.2010 tarihli kararları ile Allianoi ören yerinin kumla örtülerek, baraj suları altına bırakılmasına karar vermişti. Kurulun bu kararının ardından 08.12.2010 tarihli kararla da barajda su tutulmasına izin verildi. Henüz yargı sürecinin sonuçlanması beklenmeden başlanan su tutulması sonrası Allianoi sular altında kalmıştı.
İzmir II. Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun aldığı son kararların iptali davası sırasında ortaya çıkan Allianoi hakkında Bölge Koruma Kurulunda 26.01.2010 tarihli toplantı davacı yaşam savunucuları tarafından "gayrinizami" olarak nitelenirken, Kültür ve Turizm Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Nermin Beşbaş Başkanlığında, İzmir 2 Nolu KTVKBK üyeleri, DSİ yetkililerinin katıldığı bu toplantının tutanakları davacılara verilmemişti. Tutanağın kendilerine verilmesi için Bilgi Edinme Kanunu gereği yapılan başvurular da “…toplantının kurumlar arası hizmete özel bir toplantı olması..” gerekçesiyle reddedilince, konu AYM'ye taşınmıştı. AYM'nin de talebi reddetmesi üzerine AİHM'e götürülen bilgi edinme hakkı ihlali dosyası geçtiğimiz günlerde sonuçlandı.
ARİF ALİ CANGI: ÖNEMLİ BİR KAZANIM
AİHM'in kararını yorumlayan Allianoi davacılarında EGEÇEP Hukuk Komisyonu üyesi Av. Arif Ali Cangı şunları dile getirdi; "AİHM kararının içeriği konusunda henüz ayrıntılı değerlendirme yapmak mümkün olmasa da ilk elden şunu söyleyebilirim, kararla; · - idarenin hukuka aykırı işlemlerine dair kimi bilgilerin "kurum içi görüş, bilgi notu ve tavsiye" kılıfı altında gizlenmesinin bilgi edinme hakkını ihlal ettiği, · - İnsanlığın ortak mirası olan doğal ve kültürel varlıkların korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması kapsamında, bireylerin ve sivil girişimlerin bilgi edinme ve başvuru hakkının olduğu İnsan Hakları Mahkemesince kabul edilmiş oldu". AİHM kararını önemli bir kazanım olarak niteleyen Cangı, "Her ne kadar suya gömülmesine engel olamasak da Allianoi'un insanlığın ortak kültür mirası olan bir değer olduğunun, Allianoi Girişim Grubu'nun önemli bir işlev gördüğünün AİHM tarafından da tanınması açısından da kararı çok kıymetli buluyorum" dedi.
Özer Akdemir - Evrensel