Akhaemenid: Akhamenid veya Ahameniş

Akhaemenid nedir? Akhamenid nedir? Ahameniş nedir?

Akhaemenid, (Akhamenid, Ahameniş, Akamenid, Ahamenes); Medlerden sonra Pers Devletini yöneten hanedan ve M.Ö. 558-330 yılları arasında hüküm süren Pers devletidir.

Herodotos'a göre; 2. Kyros, annesi tarafından dedesi olan ve eğlenceye düşkünlüğüyle bilinen Med Kralı Astyages’i ortadan kaldırarak, Akhaimenid hanedanını iktidara getirmiştir.

Akhamenid devletini kuran (M.Ö yaklaşık 550-330) Akamenid hanedanlığının kaderi, Persleri dünya hakimi kılan ve Pers İmparatorluğunun temellerini atan Büyük Kiros ile değişmiştir.

Önceleri Medlerin hakimiyetinde yaşayan Pers kavimlerinden Akamenid'leri, Kambyses’in oğlu ve halefi, kral II. Kyros (Büyük Kyros) ile birlikte tarih sahnesinde boy göstermiş, Med kralı Astyages’e karşı isyan edip Medleri bozguna uğratmış ve İran havzasından Kızılırmak’ın doğusuna kadar büyük Pers krallığını kurmuştur.

II. Kyros döneminde Anadolu, Babil, Suriye’nin bir kısmı, Fenike şehirleri; halefi Kambyses zamanında Mısır; I. Darius dönemindeyse Avrupa’ya kadar ulaşan Persler üç kıtada da varlığını hissettirmeyi başarmışlardır.

Akhamenidler, Hellespontos’tan Kuzey Hindistan’a kadar topraklarını genişletmiş, Mısır’ı da fethederek, Orta Asya’da günümüzdeki Kazakistan’a kadar yayılmış, dünya genelinde o güne kadarki en büyük imparatorluk olmuştu.

Ancak, devasa sınırlara ulaşan Akhamenidler’in hükümdarlığı çok uzun sürmedi. İ.Ö. 333’te İskenderun yakınlarında, İ.Ö. 331’de Arbela (Erbil) yöresinde yapılan savaşlarda Büyük İskender’e yenilen Akhamenidler, büyük yıkıma uğradı ve hakim olduğu topraklardan çekildi ve 330 yılında tarihten silindi.