Akroter, Akroterion

Akroter, Akroterion nedir?

1. Akroter, Akroterion: Bir eski yapının üçgen alınlığının tepesine ve iki köşesine yerleştirilen heykel ve süsler. Akroterler tapınak görünüşünü taklit eden bütün mimarlık yapılarında ve lahitlerde görülür. 

2. Aktroter, antik mimaride yapılarda, özellikle de tapınak görünümlü yapılar ile lahit kapaklarında görülen, çatının köşe ve tepe noktalarını konan  pişmiş toprak veya mermerden yapılmış insan, hayvan veya bitki motifli süsleme. 

Cephe  estetistiğinin zenginleştirmek ve alınlıktaki sert geometrik havayı yumuşatmak amacıyla kullanılmıştır. 

Akroter-Akroterion, alınlık yüksekliğinin yarısına eşit ölçüde yapılırdı. Köşe akroter-akroterionları ön ve yan olmak üzere iki cepheli olarak işlenmişlerdir. 

Klasik ve Hellenistik dönemlerde bitki motifinin yanında tanrı, tanrıça ya da mitolojik kahramanların da yer aldıkları görülmektedir. 

3. Akroter: Yunan tapınaklarının alınlığına yerleştirilen süs ya da heykelin dekoratif kaidesi.

Terim daha geniş bîr anlamda, kaideden başka üstündeki heykeli ya da süsü de adlandırmak için kullanılır. Önceleri hanım eli gibi, üstü çiziklerle bezenmiş taç yaprağı biçiminde olan akroter, genel­likle alınlığı oluşturan üçgenin tepe­sine ve iki ucuna konmaktaydı. Daha sonraları bu süslemeler, Delos Ada­sındaki Apollon Tapınağı'nda (MÖ 420) olduğu gibi, heykel gruplarına dönüştü. Apollon Tapınağı'nda alın­lığın ortasındaki heykel grubunun ana figürü, yakışıklı tanrı Kephalos tarafından yukarı kaldırılmakta olan Şafak Tanrıçası Eos'tur. Akroterin ilk örnekleri, aynı kiremit gibi, pişmiş topraktan (terra cotta) yapılıyordu. Daha sonraları taş kullanılmaya baş­landı. Apollon Tapınağı'mn akroterleri, yan saydam pentelikon mermerinden yapılmıştır.