Alfred Nobel: Alfred Bernhard Nobel
Alfred Bernhard Nobel kimdir? Alfred Nobel kimdir?
Alfred Nobel (Alfred Bernhard Nobel) )Kimyager ve mühendis (d. 21 Ekim 1833, Stokholm, İsveç - ö. 10 Aralık 1896, Sanremo, İtalya)
Dinamitin mucidi olan İsveçli kimyager ve mühendis vasiyetiyle Nobel Ödülleri'ni başlatmıştır. Sentetik element nobelyuma onun adı verilmiştirç
Alfred Bernhard Nobel, 21 Ekim 1833 tarihinde varlıklı bir aileden gelen Andriette Ahlsell ile mühendis Immanuel Nobel'in üçüncü oğlu olarak Stokholm'de dünyaya geldi. Doğduğunda, babası iflas etmişti ve ailesinin maddi durumu iyi değildi. Nobel ailesi 1837'de Finlandiya'ya, 1842'de St. Peterburg'a taşındı. Petersburg'da babası Immanuel Nobel bir atölye açar, annesi ise bir bakkal dükkanı işletir. Baba Nobel, St. Peterburg'da büyük başarı kazanır ve Rus ordusu için silah üretmeye başlar.
Alfred Nobel, özel öğretmenler tarafından eğitildi. Doğa bilimleri, dil ve edebiyat alanlarında iyi bir öğrenim gördü. İsveççe, Rusça, Fransızca, İngilizce ve Almanca dillerini akıcı bir şekilde konuşabilmeyi öğrendi. Kendisinin bir mühendis olmasını isteyen babasının pek hoşuna gitmese de Alfred İngiliz edebiyatına ve şiire de ilgi duymaktadır. Babası onu kimya mühendisliği eğitimi alması için yurtdışına gönderdi. 2 yıllık süre içinde İsveç, Almanya, Fransa ve ABD'de bulundu. Paris'te bulunduğu sırada dönemin ünlü kimyageri T. J. Pelouze'nin laboratuvarında çalıştı.
Burada güçlü bir patlayıcı sıvı olan nitrogliserini keşfeden İtalyan kimyager Ascanio Sobrero ile tanıştı. Nitrogliserin, baruttan daha güçlü olmasına karşın, basınç ve sıcaklığın etkisiyle kolayca patlamaktadır. Nobel'e göre bu durum nitrogliserinin pratik kullanımını sınırlandırmaktadır.
Alfred Nobel, 1852 yılında ailesi tarafından St.Peterburg'a geri çağrıldı. Bu dönemde babası Immanuel Nobel'in işleri bozulmaya başladı. Kırım Savaşı'nın sona ermesinin ardından Rus ordusu baba Immanuel Nobel'in işletmesinden silah sipariş etmeyi kesti. Bunun üzerine Nobel, bir kez daha iflas etti. Daha sonra baba Nobel iki oğlu Alfred ve Emil ile birlikte Stokholm'e geri döndü.
Nobel, 1863 yılından itibaren nitrogliserinle ilgili çalışmalarına Stokholm'de devam eder. 1864 yılında çalışmalarını yürütürken bir patlama meydana geldi. Kazada, küçük kardeşi Emil ile birlikte dört kişi hayatını kaybetti. Nobel'in Stokholm şehri sınırları dahilinde çalışma yapması yasaklandı. Bunun üzerine Alfred Nobel çalışmalarına Mälaren Gölü yakınlarındaki bir mavnada devam eder.
Nitrogliserin'i patlayıcı madde olarak kullanma yollarını araştırdı. 1863 yılında Stokholm'de az miktarda nitrogliserin yapmaya başladı. Birkaç ay süren araştırmaların sonunda bir patlama ile laboratuvar yıkıldı. Çalışmalarına devam eden Nobel 1865'te yeni bir fabrika kurdu. Kısa bir süre sonra da ikinci fabrikasını açtı.
1864 yılında araştırmalarının sonucunu aldı ve dinamit barutunu buldu. 1877'de Balistit adını verdiği yeni bir çeşit barut tasarladı. 1879'da, Paris yakınlarındaki Servan'da bir laboratuvar kuran Nobel, buradaki çalışmaları sırasında dumansız barut adını verdiği ve eşit miktarlarda nitrogliserinle nitroselüloz karışımından oluşan, itici barutu buldu.
Birkaç yıl sonra kordit adlı patlayıcı madde konusunda İngiliz hükümeti aleyhine dava açtı ancak davayı kaybetti. Bu dönemde Fransa'ya karşı kurulan bir ittifakta İtalya ile işbirliği yapan Nobel, aleyhindeki kampanyalar sonucunda Paris'i terk ederek İtalya'nın San Remo şehrine yerleşti.
Alfred Nobel 10 Aralık 1896 tarihinde San Remo'da beyin kanaması sonucu öldü. Buluşları insan oğlunun yıkım gücünü arttırdı. Yaşamında sürekli bunun pişmanlığını yaşadığı söylenmektedir. Öldüğünde ise bir gazete manşette şu başlığı kullandı: ''Ölüm taciri öldü! (Le marchand de la mort est mort)''
Vasiyetinde, mirasının Nobel Ödüllerinin enstitüleştirilmesi yönünde kullanılmasını ve 33.200.000 kronunun her yıl insanlığa hizmette bulunanlara sunulmasını istemiştir. Nobel'in bu vasiyeti önceleri büyük tartışma yarattı. Ancak 1900 yılında İsveç hükümetinin Nobel Vakfı'nı kurmasıyla, Nobel Ödülleri düzenli olarak verilmeye başlandı. Daha sonra 1968'de İsveç Bankası Alfred Nobel'in anısına bir ekonomi ödülü vermeyi kararlaştırdı. Ödül ilk kez 1969'da verildi.
Sentetik bir element olan Nobelyum onun anısına bu isim ile anılmıştır. Nobel ödülleri her sene ölüm tarihi olan 10 Aralık'ta verilmektedir.