Allahuekber Dağlarına sitem şiiri yazan Teğmen Beşir'in hazin öyküsü
Sarıkamış Harekatı konusunda araştırmalar yapan Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Orta Çağ Tarihi Ana Bilim Dalı'ndan emekli Dr. Öğretim Üyesi ve tarihçi Gürsoy Solmaz, filmlere konu olacak bir dramı ortaya çıkardı. Önce üzerinden bir şehidin cebinden çıkan, Allahuekber Dağlarına "karlı dağlar kanlı dağlar, süngüden ormanlı dağlar" diye sitem eden şiiri buldu, sonra o şiiri yazan şehidin nişanlısının torununu...
Hayatının büyük bölümünü Sarıkamış Harekatı'ndan hayatta kalanlara ayıran Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Orta Çağ Tarihi Ana Bilim Dalı'ndan emekli Dr. Öğretim Üyesi ve tarih araştırmacısı Gürsoy Solmaz, Sarıkamış'ın "109 yıllık şehitler tarlası" olduğunu söyledi.
Rus kuvvetlerine karşı Sarıkamış yakınlarına kadar canhıraş mücadele veren Mehmetçiğin, Kızılçubuk ve Sarıkamış tepelerine kadar geldiğini ve burada yaklaşık 3 metre kar ve eksi 30 derecelik soğuk havayla mücadele ettiğini anlatan Solmaz, "Buradaki soğuk hava epey zayiat vermemize sebeptir. Burada Mehmetçik kar çiçekleri gibi dökülürler ve şehit olurlar. Sarıkamış'ta Mehmetçiklerin verilen emirlere harfiyen uymaları söz konusudur, hiç panik olmamıştır. Panik olmayan askerlerimiz Sarıkamış dağlarında şehit düşmüşlerdir." dedi.
Beşir adlı şehit Mehmetçiğin cebinde bir şiir bulunmuştu
Sarıkamış Harekatı'yla ilgili yaklaşık 40 yıldır araştırma yaptığını ve o dönemde yaşayan tanıklardan yaşananları dinlediğini dile getiren Solmaz, şöyle devam etti: "Sarıkamış ilçesine bağlı Yağbasan köyünde yaşayan Beşir dedemizden şehitlerin defnedilmesiyle ilgili 40 yıl önce hikayeler dinledim. Beşir dede 'Şehitleri gömerken ara sıra üzerlerini arıyorduk' demişti. Bir Mehmetçiğin cebinden bir şiir çıkmış onun adı da Beşir'miş, künyesinde yazıyormuş. Beşir dede, o dönemde şehidin şiirini okurken ben de not almıştım"
Erzurumlu Sunay Gürkan, şehit Beşir teğmenin nişanlısının torunu çıktı
"Sonra bu şiirin de yer aldığı bir şiir kitabı yazdım. Ben bu şiiri bir ortamda okuyunca orada bulunan Sunay Gürkan ismindeki bir teyzemiz bana 'Yavrum biz Erzurumluyuz annemin nişanlısı Beşir adında bir teğmendi, bu şiiri anneme verip Sarıkamış'a gitmiş, gidiş o gidiş..' dedi. Bu şiir Sarıkamış Harekatı'nı özetler, Allahuekber Dağları ve buraya sitem vardır. Şiirde 'Sen Türkleri öz bilirdin, düşmanlara geçit verdin, geçsin fakat sen geçirdin, karlı dağlar kanlı dağlar, süngüden ormanlı dağlar' deniyor. Bu dörtlük Sarıkamış Harekatını anlatır niteliktedir."
- Sarıkamış Harekatı ile ilgili 40 yıldır çalışma yapıyor
Sarıkamış'ta yaşanan hikayelerin halen tazeliğini koruduğunu ve yüreklerinde hissettiklerini vurgulayan Solmaz, "1983 yılından beri Sarıkamış Harekatı'yla ilgili çalışmalar yaparım. Bu dağlarda bu köylerde, yaylalarda tek tek dolaşıp görebildiğim yaşlı ve o günleri görmüş kişileri o günkü şartlara göre kayıt altına aldım ve yayınladım. Aradan 40 yıl önce hayatta olan gazilerimiz ve halktan insanlar bugün hayatta değiller. İyi ki o dönemlerde gezip not edinmişim." diye konuştu.
Dünya Savaşı'nda Osmanlı ordusunun Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak için başlattığı Sarıkamış Harekatı'nda şehit düşen askerler, harekatın 109'uncu yılında anılacak.
Sarıkamış Harekatı, 22 Aralık 1914'te başlayıp 15 Ocak 1915'te sona erdi. Allahuekber ve Soğanlı dağları ile yörede dondurucu soğuklarda Mehmetçiğin vatan için fedakarca görev yapıp şehadeti göze aldığı harekatta, dondurucu soğuklar ve çatışmalar nedeniyle binlerce asker şehit düştü.
Kars'ın Sarıkamış ilçesi ve harekatın başladığı nokta olan Erzurum başta olmak üzere yurdun dört bir yanında harekatın 109’uncu yılında anma etkinlikleri organize edilecek. Sarıkamış'ta her yıl ocak ayının ilk haftası düzenlenen yürüyüş ve etkinlikler, 5-7 Ocak'ta gerçekleştirilecek.
Tarih boyunca kahramanlığıyla bilinen Mehmetçiğin Sarıkamış Harekatı'nda binlerce şehit vermesine rağmen vatanı kurtarmak için çetin iklim ve coğrafi şartlar ile dondurucu soğuklara rağmen "istişare, emir verilene kadardır" sözü doğrultusunda komutanlarının emirlerini yerine getirerek mücadele edip şehadete kavuşması hafızalardaki yerini koruyor.
Cüneyt Çelik, Hüseyin Demirci - AA