Amphittryon veya Amphitryon

Amphittryon veya Amphitryon nedir?

1. Amphittryon veya Amphitryon: Kralı Alkaios'un oğlu.

Kaza ile amcasını öldürdüğü için yurdundan sürülür ve Thebai'ya yerleşir, kral kızı Alkmene'ye talip olur.

Uzun maceralardan ve Alkmene ile evlendikten sonra Amphitryon bir sefere katılır. O sırada kendi kılığına giren Tanrı Zeus Alkmene'yi gebe bırakır.

O gece sabaha karşı evine dönen Amphitryon karısı ile birleşir ve İphikles'e hamile kalır.  

Karısının Zeus ile olan macerasını öğrenince, önce kızar, ama tanrı onu yatiştırır.

Alkmene bir gün arayla önce Herakles'i, sonra İphikles'i doğurur.

Amphitryon, hangisinin kendi çocuğu, hangisinin tanrı oğlu olduğunu öğrenmek için bebeklerinin beşiğinin önüne iki yılan bırakır. İphikles yılandan ürker, Herakles ise oynayarak koca canavarı boğar.

Başka bir öyküye göre, yılandan gönderen Hera'dır. Kocası Zeus'un vefasızlığına kızan tanrıçadır.

Sonradan Amphitryon Herakles'i benimser, birçok metinlerde de yiğidin adı Amphitryon'un oğlu diye geçmektedir. 

2. Amphitryon: Tirnys kralı Alkaios'un oğlu.

Kaza ile amcası Elektryon'u öldürür. Yurdundan sürülüp Thebai'ye sığınır, ora kralı Kreon onu bu suçundan arındırır. Amphitryon kendisiyle birlikte Thebai'ye gelen amcakızı güzel Alkmene'ye talip olur, ama Alkmene bu evlenme için bir şart koşar: Amphitryon, bir zamanlar kral Pterelaos'un oğullarınca öldürülen kardeşlerinin öcünü almalıdır. Kreon da bu işe yardım etmeye söz verir, yeter ki Dionysos'un Thebai ülkesine saldığı Teumessos tilkisinden kurtarsın bölgeyi. Amphitryon bu işi başarır, sonra da Alkmene'nin isteğini yerine getirmek için yola çıkar. Alkmene'nin kardeşlerini Taphos adasından gelme bir ordu öldürmüştü, bu adanın kentini almak ise kralı Pterelaos'u öldürmeye bağlıydı, o da olanaksız, çünkü kralın saçında onu ölümsüz kılan bir altın tel varmış. Amphitryon'a tutulan kral kızı Komaitho babasının başından altın teli koparmış. Pterelaos ölünce, Amphitryon da Taphos'u ele geçirmiş ve krallığını sefere katılan arkadaşı Atina'lı Kephalos'a vermiş. Ama Komaitho'ya şükran beslemek şöyle dursun, onu öldürmüş ve Taphos'u yağma ettikten sonra Thebai'ye dönmüş. (Alkmene).

Ne var ki o sırada Zeus Amphitryon kılığında Alkmene'nin koynuna girer, onu yiğit Herakles'e gebe bırakır. O gece sabaha karşı Amphitryon da savaştan döner ve karısına kavuşup Iphikles'i üretir. Amphitryon Alkmene'nin macerasını öğrenince, ona ceza vermeyi düşünür önce, ama Zeus buna engel olur. Alkmene bir gün arayla Herakles'i, sonra da Iphikles'i doğurur. Amphitryon hangisinin kendi oğlu olduğunu bilmek için çocukların odasına iki koca yılan koyar, İphikles ürker, sekiz aylık Herakles ise oynayarak boğar canavarları. Amphitryon böylece ölümsüz çocuğun hangisi, ölümlünün hangisi olduğunu anlar. Başka bir anlatıma göre, bu işi Amphitryon değil de Zeus'u kıskanan Hera yapmış. Amphitryon iki çocuğu birlikte yetiştirmiş ve Herakles'in yanıbaşında Minyen'lere karşı bir savaşta can vermiş. Amphitryon Batı yazınında ilk aldatılan koca olarak yaşar. Ne var ki adı Homeros destanlarında geçtikçe, çok saygıdeğer, giderek mutlu bir kişi olarak tanımlanır, çünkü büyük tanrı Zeus tarafından aldatılmak zül değil, şeref sayılır Homerik çağlarda. Sonraları görüşler değişmiş: Yunan ilkçağında Euripides'in "Alkmene" (kayıp) adlı bir tragedyası olduğuna göre, konu komik sayılmamıştı daha, yeni komedya denilen Hellenistik çağ tiyatrosu Amphitryon-Alkmene serüvenini işlemeye başlar, Latin komedya yazan Plautus "Amphitruo" adlı oyununda aldatılmış koca motifini bütün çıplaklığıyla ele alır, Amphitryon'un benzeri Sosias tipini de yaratarak Moliere'in tadına doyulmaz "Amphitryon" komedyasına örnek olur.