Antik çağın serbest ticaret bölgesi Alexandria Troas'ın haritası çıkarılacak

Çanakkale Boğazı'nın çıkışında 1 ila 4'üncü yüzyıllarda en önemli liman kentlerinden olan eski Roma kolonisi Alexandria Troas'ta Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Tarih Kurumu ve Ezine Belediyesi ve ana sponsor İÇDAŞ AŞ'nin desteğiyle süren arkeolojik kazıda şu ana kadar forum içinde bulunan poligonal (çokgen) yapı, podyumlu salon ve tapınak, odeon (konser alanı), hamam ile tiyatro gibi yapılar gün ışığına çıkarıldı.

Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Kazı Başkanı Prof. Dr. Erhan Öztepe bu sezon sahadaki çalışmalar kısa sürmesine rağmen gelecek dönemler için ön hazırlık niteliğinde olduğunu söyledi.

Prof. Dr. Erhan Öztepe: Alexandria Troas'la ilgili ne varsa hepsi haritalandırılacak.

Daha önce literatüre geçmiş, araştırılmış ve yayınlanmış olan antik limanın kuzeyinde başka bir mendirek kalıntısı ve çevresinde çalışma yürüterek belgeleyip fotoğrafladıklarını belirten Öztepe, "Bu dönem vakit ve program uymadığı için yapamadığımız su yüzeyinden su altındaki kalıntıların taranması ve haritalandırılması işini önümüzdeki yıl gerçekleştireceğiz. Böylece kıyı bandında Alexandria Troas'la ilgili ne varsa hepsi haritalandırılacak." dedi.

Öztepe, bu kent kuruluncaya kadar bu bölgedeki denizcilik faaliyetlerinin Bozcaada'dan yürütüldüğü bilgisini verdi.

Adanın, Alexandria Troas kurulup tamamen işlev kazandıktan sonra eskisi kadar liman hizmeti veremediğini anlatan Öztepe, şöyle devam etti: "Bu, Roma çağının geç evresine kadar sürdürülüyor. Yani Helenistik'ten 4'üncü yüzyıla kadar 700 yıl kadar liman burada faaliyette ve bu faaliyetin ürünleri geliyor, gidiyor. Bunları net olarak biliyoruz. Tabii bunun dışında bizim denizde yapacağımız çalışmalar kent için önemli adımlar olacak. Ekip arkadaşlarımız bu sene bazı amfora kırıklarına ve benzer şeylere rastladı. Bunları gelecek yıl daha sağlıklı bir biçimde belgeleyeceğiz. Bugün günümüzde de aslında var olan bir ticaret, deniz ticareti rotası var burada. Bunlardan limana uğrayanların belki kargolarından düşenler, belki batanlar, bütün bunlar önümüzdeki süreçte ortaya çıkacak. Önemli bir ticari merkezi olduğunu aslında bütün bu bulgular göstermiş olacak. Bunun yanı sıra tabii çalışmalarda ortaya çıkan küçük buluntuların da farklı noktalardan geldiğini düşündüğümüz. Küçük buluntular da aslında bunu teyit edecek nitelikte olacaktır. Şimdi küçük buluntular üzerinde de çalışmalar yürütüyoruz."

Yazılı kaynaklar burada bir 'emporio' yani serbest ticaret bölgesi olduğundan da bahsediyor. 

Prof. Dr. Öztepe, bölgedeki buluntuların sadece Alexandria Troas'ta üretilmiş ürünler olmadığını, dışarıdan getirilenlere de kazıda ulaşıldığını belirtti. Bunun, kentin çok geniş bir coğrafya ile ilişki içinde olduğunu gösterdiğini dile getiren Öztepe, "Kent çok büyük bir alana yayılım halinde. Meşhur bir hamamımız var, 10 dönümlük bir araziye yayılım göstermiş durumda. Forumun karşısında daha küçük bir hamam var, merkez hamamı dediğimiz. Daha aşağıda bir hamamımız daha var." ifadesini kullandı.

Toprak ve kum dolgunun altında liman hamamı kompleksinin bulunduğunu tahmin ettiklerini bildiren Öztepe, "Çünkü yazılı kaynaklar burada bir 'emporio' yani serbest ticaret bölgesi olduğundan da bahsediyor. Yani burası bugün günümüzde bir İzmir ya da Mersin serbest ticaret bölgeleri gibi kullanılmış olabilir." diye konuştu.

Burak Akay - AA