Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Apaturia

Apaturia nedir?

 

1. Apaturia: Antik Yunan’da Kolophon ve Ephesus-Efes şehirleri dışında İonialılar ve Atinalılar tarafından Ekim ve Kasım aylarında, üç gün boyunca Zeus Patroos onuruna düzenlenen şenlik.

Bu şenlikte çocuklar soy kütüklerine yazılırlardı.

2. Apaturia: Hemen hemen bütün İon kentlerinde her yıl düzenlenen dinsel Yunan şenliği.

Atina'nın en büyük bayramı olan Apaturia da bir phatria bayramıydı. Köken olarak Atinalıların Boiotialılarla karşı yaptıkları savaşın anısına kutlanan bayramdı. Atina'da bu bayram Pyanepsion ajanda kutlanıyor ve üç gün sürüyordu. Ne var ki kesin tarihi bilinmemektedir. Bazı antik yazarlara göre bayram dört gün sürmekte ve son güne epibda (inifiba) adı verilmekteydi. Ancak epibda genel olarak tüm bayramların ertesi gününe verilen addır. Bu nedenle salt Apaturia'nm dördüncü gününe verilen ad görüşü, gerçekçi görünmemektedir.

Bayram öncesi hazırlıklar ise günler öncesinden başlamaktaydı. Üç gün süren bayramın birinci gününe, gelenek olarak akşam yemeğinde toplanılması nedeniyle dorpeia ya da dorpia adı veriliyordu. Yemek sırasında oinoptai adı verilen şarabı sunanların özel bir yeri vardı. Büyük kurbanların yapıldığı gün olan, ikinci güne anarrysis deniyordu. Bu ismin hayvanın başının geriye çekilerek kesilmesi işlemi olan anarryeirı fiilinden geldiği kabul edilmektedir. Kurbanın ücretinin devlet tarafından ödenmesi nedeniyle antik yazarlar, Apaturia bayramlarını resmi bayram olarak kabul etmektedirler. Bayramın üçüncü günü ise babalar, o yıl doğan meşru çocuklarını phatri'ye kaydettirmek üzere getiriyorlardı. Bu olay nedeniyle baba tanrıya bir marya ya da keçi sunuyordu. Sunu kouroi için yapıldığından kurbana koureion ve bu güne ise hemera koureotis (gençler günü), adı veriliyordu. Koureion adı hem kurban, hem de sunu olarak verilen saçlar için de kullanılıyordu. Ancak saç sunusu, ergenlik çağına gelen erkek çocuklar (on altı yaş) için ve aynı adı alan bayramda yapılıyordu. Kurbana meion da deniyordu. Bu sözcüğün ise, mikros (küçük) veya bir aydan büyük, meis sözcüklerinden geldiği ileri sürülmektedir. Kurban etinin bir bölümü törene katılanlara şarapla birlikte sunuluyordu. Rahip törenin başında, tanrıya buğday ve arpa unları karıştırılarak yapılmış, başak şeklinde çörekler sunuyor, ayrıca su ile libasyoti yapıyordu. Sunuların yapılabilmesi için orada bulunanların itirazının olmaması gerekiyordu. İtirazlar, özellikle de meşru evlilikten olmayan çocuklar için söz konusuydu. Bu tören meşru olmayan çocukların yurttaş olarak kabul edilmediklerini göstermektedir.