Aralıktan Bakmak sergisi ile 100 yıl önceki Pera'da sanal yolculuk
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü tarafından açılan Aralıktan Bakmak: Meşrutiyet Caddesi’nden Bir Kesit sergisi sanatseverlerle buluştu.
Enstitünün Beyoğlu'ndaki binasında ziyarete açılan sergi, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, sosyal, ekonomik ve fiziksel çok boyutlu dönüşüm geçiren Pera'dan bir kesite odaklanırken bölgeye dair bütünsel bir bakış sunmayı amaçlıyor.
Dönem fotoğraf ve belgelerinin de yer aldığı sergide ayrıca sanal gerçeklik (VR) teknolojileri aracılığıyla, günümüzde Pera Müzesi olarak kullanılan 19. yüzyıl sonu önemli yapılarından Bristol Oteli’ni deneyimleme imkanı da sunuluyor.
Serginin eş küratörlerinden Dilara Keskin, AA muhabirine yaptığı açıklamada açıklamada, serginin bir aralığa odaklandığını belirterek, "Daha ziyade 19. yüzyılın sonlarından günümüze, bu aralığın dönüşümüne odaklanıyoruz. Bu aralığın başı ile sonu, bugünkü isimleriyle İstanbul Araştırmaları Enstitüsü ve Pera Müzesi. Sergi, bu iki binanın arasında olan bitene bakıyor ve Pera'ya dair bir referans üretiyor aslında. İncelediğimiz bu aralıktan, bütüne dair bir şey söylemeye çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.
İncelenen bölümde çeşitli fonksiyon ve işlevlerde binalar olduğunu kaydeden Keskin, "Biz iki küratör de mimar olduğumuz için, tarihi tarafından ziyade. konuyu mekan tarafıyla okuyoruz. Bu aralıkta çok sayıda otel var. Dolayısıyla otellere sergide büyük bir yer ayırdık. Tiyatro, mağazalar var." dedi. Keskin, sergide bir zaman çizgisi kurmak istediklerini ve bir tür soyut mekan yaratmaya çalıştıklarının da altını çizdi.
- 100 yıl önceki Pera'da sanal yolculuk
Küratör Eda Özgener de sergilenen orijinal fotoğrafların, otellerin arşivlerinin yanı sıra Atatürk Kitaplığı ve Salt'tan alındığını aktararak, şu bilgileri verdi: "Mimar olmamızdan dolayı, biraz daha mekansal ve neyin nerede durduğuyla ilgili bir derdimiz vardı. Sergiyi kurgularken, orijinal fotoğraf ya da objelerin durduğu yerler bizim için önemliydi. Onlara çok özen gösterdik. Sergi girişinde bulunan ve üzerinde çeşitli fotoğraflar bulunan tüllerde de aslında sergideki fotoğraflardan küçük detaylar yer alıyor. Yani her fotoğrafa daha detaylı bakıp, oradaki bazı kısımları yeniden üretme yoluna da gittik."
Pera'nın geçmişinde gezinti yapma imkanı sunan sanal gerçeklik uygulamaya ilişkin bilgi veren Proje Yöneticisi Esra Akdere ise "1900'lü yılların başında, şu anda Pera Müzesi'nin bulunduğu yerde yer alan Bristol Otel'inde o dönemin canlandırmasını yaptık. İçinde tamamen o dönemin mobilyaları, insanlarının kıyafetleri, el ilanları, kart postalları, yemek menüleri ve fotoğraflarının bulunduğu, o döneme ait bir çeşit dijital sanat yönetmenliği. Duvarlardaki bazı tablolar da şu anda Pera Müzesi'nde görülebilen işler. Sekiz kişilik bir ekiple üç ayda hazırladığımız bir uygulama. Şu anda olmayan bir yerin yeniden canlandırmasını yaparak, yaşatılmasını sağladık." diye konuştu.
Küratörlüğünü ve sergi tasarımını Atölye Mil’in, VR tasarım ve geliştirmesini APOLLO'nun üstlendiği sergi, başta İstanbul Araştırmaları Enstitüsü arşivi olmak üzere, İBB Atatürk Kitaplığı, Salt Araştırma, Pera Palas, Büyük Londra Oteli, Çelik Gülersoy Vakfı İstanbul Kitaplığı, Harvard Üniversitesi Kütüphanesi, Yapı Kredi Bankası ve özel arşivlerden derlenen fotoğraf, belge, harita ve obje gibi malzemeleri bir araya getiriyor.
Ziyaretçileri, Pera Müzesi binasının çok katmanlı geçmişinde 100 yıllık bir yolculuğa çıkartan sergi, 21 Eylül'e kadar ziyarete açık olacak.
Hilal Uştuk - AA