Architrave, Arşitrav

Architrave, Arşitrav nedir?

 

Architrave, Arşitrav nedir?

1. Architrave - Arşitrav; Antik Yunan ve Roma mimarisinde sütun başlıkları üçerine gelen elemanların ağırlığının sütun başlıklarıyla sütunlara geçişin sağlayan yataş taş blok. Kısaca, sütunların üstünde bulunan yatay bölüm, üst yapıhın en alt ögesi. Buna baştaban ve epistile de denir. 

2. Antik Yunan ve Roma mimarilerinde sütunların üstünde yer alan taş blok. Sütun başlıkları üzerine gelen elemanların ağırlılarını sütun başlıkları ile sütunlara iletilmisini sağlar.

Dor düzeninde düz olan architrave tek, çift ya da üç blok taştan oluşabilir. 

İon ve Korinth düzenlerinde ise architrave, üç fascialıdır. 

Blok taşlarının cift olması statik açıdan dayanıklılık sağlar. Ayrıca blok taşların enlemisine  veya diklemesine yerleştirlmesi iki sütun arasındaki açıklığın genişliğine bağlıdır. 

Baştaban

Epistylion

Arşitrav: Yunan ve Roma mimarilerinde, sütun başlıklarının üstünde yer alan yatay kiriş ya da düz atkı; qjistylion. Dor düzeninde, arşitrav genellikle bezemesizdir ve üstte regulaguttae dizisiyle sınırlanır. İon ve Korinth düzenlerindeyse Fascialaûa iki ya da üç bölmeye ayrılmıştır. Arşitrav bloklarının iki sütun arasmda görülebilen alt yüzeylerinde de, çeşitli üsluplara göre çok farklı örgelerin kullanıldığı bir bezeme bandı (sofit) yer alır. Önceleri yalnızca küçük yapılarda arşitrav ve üstündeki friz tek bir taş bloktan yapılabilirken, Roma İmparatorluğu Dönemi'nde bu uygulama büyük yapılarda da gerçekleştirilebilmiştir. Erken dönemin ahşap kirişinden gelişen mermer, kumtaşı, kireçtaşı vb malzemeden arşitrav bloğunun uzunluğu statik koşullar nedeniyle sütunlar arasındaki uzaklıkla sınırlıdır.