Arkeologlar 13 bin yıllık Natufian birasını yeniden üretttiler

Kuzey İsrail'de Natufian kültürüne mensup insanların 13.000 yıl önce törenler için alkollü içecekler hazırladığı ortaya çıkarıldı. Kalıntılar kullanılarak deneysel arkeoloji yöntemiyle biramsı alkollü içecek yeniden üretildi.

İsrail’in kuzeyindeki Hayfa şehrinin güneyinde yer alan Raqefet Mağarası’nda, Natufian kültürüne ait 13.000 yıllık bira benzeri alkollü içecek üretildiğinin kanıtları bulundu.

Raqefet Mağarası’ndaki 13.000 yıllık taş havanları inceleyen arkeologlar, taşa oyulmuş çukurlarda nişasta tortuları, fitolit ve mikroskobik bitki kalıntıları olduğunu fark etti. Yapılan incelemeler sonucu taş havanlarda bulunan kalıntılar bira şeklinde bir mayalanma işlemi gerçekleştirildiğini gösteriyordu. Arkeologların tahminlerine göre; bugünkü biraya benzer alkollü içecek törenler esnasında içmek için üretiliyordu. Kullanım-aşınma incelemeleri ve kalıntı analizleri, çukurlardan iki tanesinin tahılları depolamak diğerlerinin ise mayalamak için kullanıldığını gösteriyordu.

Raqefet Mağarası’nın mezarlık olmasından dolayı biranın Natufian kültüründe cenaze ritüeli ya da bir tür tören için kullanılmış olduğu tahmin ediliyor. Raqefet’te mağarasındaki bira kalıntılarının, Ürdün’de keşfedilen Natufian ekmek kalıntılarından daha önceye tarihlenmesi de dikkat çekici bir ayrıntı.

Arkeologlar Natufian Birasını deneysel arkeoloji yöntemiyle yeniden üretmeyi denediler.

Biramsı alkollü içkiyle ilgili araştırma ve deney sonuçları, Ekim ayında Journal of Archaeological Science: Reports'da (Raporlar: Arkeolojik Bilim Dergisi) Li Liua, Jiajing Wang, Danny Rosenberg, Hao Zhao, György Lengyel, Dani Nadel, imzalarıyla İsrail'in Raqefet Mağarası'ndaki 13.000 yıllık taş havanlarında fermente içecek ve yiyecek depolama: Natufian ritüel şöleni araştırması (Fermented beverage and food storage in 13,000 y-old stone mortars at Raqefet Cave, Israel: Investigating Natufian ritual feasting) başlığıyla yayınlandı.

Makalede yer alan bilgilere göre; "Natufian Birası"nın üretimi için buğday, yulaf, arpa, baklagiller, keten benzeri yedi farklı tahıl türü kullanılıyor ve mayalama işlemi 3 ayrı aşamadan oluşuyordu. Önce su içinde bekletilerek çimlenririlen tahıl taneleri daha sonra süzülüyor ve kurutularak "malt" hale getiriliyordu. Maltlaşan taneler ezilerek  su ile karıştırılıdıkta sonra ısıtılıyordu. Son aşamada ise mayalanarak fermente ediliyor ve dinlendiriliyordu. Arkeologlar, aynı yöntemle aynı koşullarda bira üretmeyi denediler ve başardılar. Ama ortaya bugünkü kadar parlak renkli ve sıvı bir içecek çıkmadı. Yulaf lapası veya yulaf ezmesi denilecek kadar katı ve nispeten az alkollü bir içecek ortaya çıkmıştı.

Makale yazarlarından Jiajing Wang, Natufianların birasının günümüzdeki saydam ve köpüklü biralardan farklı olduğunu belirtirken Natufyanlıların birayı tarımsal hayata geçmeden önce ürettiklerine de dikkat çekiyor.

1956’da keşfedilen Raqefet Mağarasında yapılan arkeolojik kazılarda Natufian kültüre ait taş ve kemik aletler 30 civarında iskelet kalıntısı çıkarılmıştı. Paleolitik ve Neolitik çağlarda Levant bölgesinde yaşayan Natufian kültürü insanlarının Yakındoğu’da avcı toplayıcılar ve en eski çiftçi topluluklar arasında geçiş aşamasında önemli roller üstlendiği tahmin ediliyor.