Arkeolojik Arazi Teşkilatı Kurulacak

3. Milli Kültür Şurası'nın sonuç raporu yayınlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığınca 28 yıl aradan sonra gerçekleştirilen şuranın sonuç raporunda, kültür ve sanat hayatına ilişkin öneriler yer aldı. Kültür Varlıkları, Müzeler ve Arkeoloji Komisyonu raporuna göre ‘Arkeolojik Arazi Teşkilatı’ kuruluyor.

ANKARA: Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre, Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı'nda 3-5 Mart'ta gerçekleştirilen şuranın sonuç raporuna, bakanlığın internet sitesinde yer verildi.
Şura komisyonlarının özet raporlarının bulunduğu sonuç raporunda, kültür ve sanat hayatına ilişkin öneriler dikkati çekti.

Buna göre, Kültür Politikaları Komisyonunca, bakanlığın yeniden yapılandırılması, Milli Kültür Strateji Belgesi hazırlanması, genel bütçe içinde münhasıran kültüre ayrılan payın en az iki katına çıkarılması, tarihi eserlerin yoğunluklu bulunduğu yerlerdeki şehir planlaması ve kentlerin genel estetiğinin korunmasına yönelik çalışmalarda bakanlığın söz sahibi olması önerildi.

Ayrıca üniversitelerde sanat ve kültür yönetimi ile kültür politikası bölümlerinin açılmasını sağlamak için YÖK ve ilgili kurumlar nezdinde girişimlerde bulunulması, kültür ve sanat kurumlarının devamlılıklarının temini için vergi indirimlerinden kapsamı genişletilerek yararlandırılması ve kamu bütçesiyle yönetilen kültür ve sanat kurumlarının idari özerkliklerinin sağlanarak güçlendirilmesi teklif edildi.

Kültür Diplomasisi Komisyonu tarafından ise kültür diplomasisi konusunun akademik sisteme entegre edilmesi ve bu alanda yüksek lisans ile doktora düzeyinde programlar oluşturulması, Balkanlar, Orta Asya, Orta Doğu, Kuzey Afrika ülkeleriyle ikili iş birliklerin tesis edilmesi, arşiv ve tarihi belge paylaşılması önerisinde bulunuldu.

Kültür fonu kurulsun
Kültür Ekonomisi Komisyonunca da kültür ve sanat ürünlerinin satın alınmasında Kamu İhale Kanunu mevzuatında gerekli kolaylaştırıcı düzenlemelerin yapılması, bakanlık ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının kültür ve sanat niteliği bulunan mal ve hizmet ürünlerini özel sektörden doğrudan satın alabilmesine imkan sağlayacak ve yaratıcı endüstrilerin finansmanında kullanılabilecek kültür fonu kurulması, özel sektörün sponsorlukları ve finansörlüklerinin vergi muafiyeti ve istisnaları gibi araçlarla özendirilmesi önerildi.
Ekonomi Komisyonu ise kültür ve sanat niteliği bulunan ürünlerin ihracatının kamu tarafından teşvik edilmesini, kültür ekonomisinin canlandırılmasında Türkiye'nin iyi ilişkide olduğu çevre bölgelerden dünyadaki yaratıcı ekonominin yüzde 50'den fazlasına sahip Batı Avrupa ve Kuzey Amerika'yı içeren merkeze doğru bir yol haritasının belirlenmesini teklif etti.

Komisyon ayrıca yetenek sahibi insanların ve girişimcilerin teşvik edilmesi, bunun için başta İstanbul'un yeni oluşturulacak bölgesinde olmak üzere yurt sathında "kuluçka" programları yürütülmesi ve "yaratıcı ekonomi parkları" kurulması, markalaşma için yol haritası hazırlanması, kültür ürünleri ekonomisini geliştirmek için kültür ürünlerinin üretimi ve ticarileştirilmesinin teşvik edilmesi ile hukuki güvenlik ortamının güçlendirilmesi teklifinde bulundu.

Kültür Varlıkları, Müzeler ve Arkeoloji Komisyonunun önerileri arasında ise bakanlığın yeni bir kültür politikası oluşturması ve müzelerin yeniden yapılandırılması yönünde seferberliğe vesile olması, müzelerin aynı zamanda birer eğitim kurumu olarak işlev görmesine yönelik adımların atılması, Türkiye'nin tapu senetleri sayılan eski mezarlıklardaki taşların belgelenerek yayımlanması yer aldı.

Sahne Sanatları Komisyonunca tiyatro, bale ve operayla ilgili alanlarda faaliyet gösteren kurumların fiziki, idari ve yasal düzenleme gerektiren sorunlarının çözümüne yönelik adımlar atılması, sahne sanatları repertuvarlarında yerli ve yabancı eser dengesinin milli değerler gözetilerek sağlanması, ödenekli tiyatroların tıpkı özel tiyatrolar gibi daha özgür ve etkin olabilmesi için özerkleşmesi, bürokrasiden kurtulması ve devletin amir değil hami konumuyla var olması, başlangıçta Samsun, Hatay, Kayseri ve Gaziantep gibi illerde Devlet Tiyatroları Bölge Müdürlükleri açılması önerildi.

Dizi süreleri indirilsin önerisi
Sinema, Radyo ve Televizyon Komisyonu, şu tekliflerde bulundu: "Ortak kültürel hafızaya sahip ülkelerin de dahil olduğu İstanbul merkezli bir 'sinema fonu' ve 'sinema enstitüsü' oluşturularak ortak filmlerin yapılması, savaş, göç gibi toplumsal hafızada yer etmiş olayların yaşandığı otantik mekanların film çekimleri için değerlendirilmesi, Türk dizi sektörünün, evrensel insani değerlere uygun içerik açısından denetlenmesi, dizilerin kültür ve medeniyetini tanıtma, sevdirme, Türk markalarını özendirme aracı olarak kullanılması, Türk sinema arşivi, müzesi ve Yeşilçam sinema platosu kurulması, ödül alan yapımlar için seyirci bileti üzerinden destek verilmesi ve biletlerin kütüphanelere gidenlere, müze kart alanlara dağıtılması gibi uygulamalarla bu yapımların tanıtılması, dizi emekçilerinin çalışma şartlarının hafiflemesi için dizi sürelerinin dünya standartlarına indirilmesi, kültür ürünlerinin üretimi ve tüketiminden KDV ve stopajın kaldırılması."

Müzik Komisyonu, kültürel unsurların telif, hak sahipliği, lisanslama, yeniden yayınlama, vergilendirilme ve teşvikiyle müzik piyasasının düzenlenmesi ve denetlenmesine dair uygulamaların gözden geçirilmesi, bu alanlardaki mevcut sorunların giderilmesi amacıyla eğlence ve kültür-sanat ayrımı da gözetilerek yeni düzenlemelerin hayata geçirilmesi teklifini yaptı.

Görsel Sanatlar Komisyonunca kar amacı gütmeyen sanat müzeleri ve bağımsız kurumların ülke içi ve dışında gerçekleştirdikleri etkinliklerin teşvikleri ve vergi muafiyetlerinin yeniden değerlendirilmesi, bakanlık ile TRT iş birliğinde ulusal düzeyde, sanat ve kültür alanında yayın yapan bir televizyonun kurulması, eser sahteciliğine karşı sertifikalandırma çalışmalarının yapılması önerildi.
 

Üniversiteye giriş sınavı, yazma becerisini geliştirmeye imkan versin
Dil ve Edebiyat Komisyonunun önerileri arasında, Türkçe dersinin, ilk ve ortaöğretimde edebiyatın seçkin metinleriyle işlenmesi, öğrencilerin dört temel dil becerisinin geliştirilmesi ve şiirin bağımsız bir ders olarak eğitim öğretim programlarına alınması, üniversiteye giriş sınavının sadece test metoduyla değil, dil ve ifadenin ölçülebileceği, yazma becerisini geliştirmeye imkan veren bir uygulamaya dönüştürülmesi, bu uygulamanın lisenin son iki yılında yapılması ve başarılı öğrencilerin üniversite giriş sınavına alınması bulundu.

Kütüphanecilik ve Yayıncılık Komisyonu tarafından okuma kültürünün, Aile ve Sosyal Politikalar, Milli Eğitim ile Kültür ve Turizm bakanlıklarının ortak konusu olarak yeni baştan ele alınması teklif edildi.

Medya ve Kültür Komisyonunca sosyal medyanın kendiliğinden oluşturduğu iletişim biçiminin yeni bir üslupla tedavüle sokulması yönünde çalışılması, Şehir ve Kültür Komisyonu tarafından da her kentte "Şehir Araştırma Merkezleri" açılması önerisi yapıldı.

Çocuk ve Kültür Komisyonu, Türkiye Kültür Stratejisi Belgesi (2018-2050), Türkiye Çocuk Kültürü Stratejisi ve Uygulama Planı (2018-2050) Belgesi, Türkiye Çocuk Kültürü Programı ve Uygulama Planı (2018-2022) hazırlanması ve hayata geçirilmesini önerdi.

Eğitim anlayışının "sınav merkezli" olmaktan çıkarılarak yeniden yapılandırılması, YÖK ve üniversitelerin ortaöğretim, lisans ve yüksek lisansa yönelik çocuk edebiyatı ders içeriklerini düzenleyerek çocuklar için hazırlanan metinlerin edebi yönünün kuvvetlenmesine önayak olmasına yönelik çalışmalar yapılması, devletin, çocuk ve aile için müstakil-bahçeli konutlardan oluşan mahallelerin oluşumuna önayak olması da teklifler arasında yer aldı.

Camilerin özgün tasarımına devlet zemin hazırlasın
Mimarlık ve Kültür Komisyonu, şu önerilerde bulundu: "Kentsel arazilerin spekülatif değer artışlarının kayıt altına alınması, sosyal dokunun dikkate alınıp artık kullanıcıya rağmen planlamalar yapılmaması, yeni cami yapımı konusunda yaşanan kargaşa ve başıboşluk ortamının her şeyden önce denetim altına alınması, camilerin özgün ve özel tasarımları olmasına devletin zemin hazırlaması ve mesleki özgürlüğü himaye etmesi, camilerin büyük bir kısmının hem inşaat kalitesi hem de estetik yönden önemli sorunlar barındırdığına dikkat edilmesi, devletin arsa spekülasyonu üzerinden sağlanan rant ekonomisine altlık oluşturan, şehir arazisinin imar artırımı yoluyla el değiştirerek çok katlı yapılaşmaya imkan sağlamasının önlemesi, bu amaçla yeni yerleşmeler politikasını belirlemesi, ülke, bölge ve kent ölçeğinde planlama çalışmalarına ağırlık verilmesi."

Yeni mimarlık bölümleri açılmaması, mimarlık eğitiminin kalitesinin yükseltilerek eğitim öğretim süresinin 5 yıla çıkarılması, mezunların uygun süre tecrübe edindikten sonra imza yetkisi kazanması da istendi.

Nazım Hikmet müzesi kurulsun
Yerel Yönetimler ve Kültür Komisyonu tarafından ise dünyadaki başarılı örneklere uygun olarak, Ahi Evran, Ali Kuşçu, Dede Efendi, Erzurumlu İbrahim Hakkı, Evliya Çelebi, Şeyh Hamdullah, Mimar Sinan, Nazım Hikmet, Osman Hamdi gibi yaşadıkları şehirlere bilim ve sanat adına büyük katkılar sağlamış değerleri yaşatan müzeler kurulması önerildi.

Yurtdışı Türkler ve Kültür Komisyonu ise İslamofobi ve farklı ırkçı hareketler karşısında vatandaşların yaşadıkları ülkelerde haklarının hukuki güvenceye alınması, Türkiye vatandaşlarının kültürel kimliğine daha çok sahip çıkarak maruz kaldıkları saldırıları karşılaması, Türkiye'nin yurt dışında yaşayan Türkler için kültür politikaları ve stratejilerin belirlenebilmesi amacıyla bir "Yurtdışı Kültür Şurası" yapması gerektiğini belirtti.
Raporun giriş bölümünde Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı'nın değerlendirmelerine yer verildi.

Avcı, "3. Milli Kültür Şurası önümüze son derece ufuk açıcı bir yol haritası koymuştur. Şuranın açtığı ve genişlettiği bu yolu, Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak özenle takip edeceğiz." ifadelerini kullandı.

Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı
Milli Kültür Şurasının sonuç raporu yayınlandı
Muhabir Yıldız Aktaş