Artakserkses

Artakserkses kimdir?

Artakserkses: Sasani İmparatorluğunun kurucusu, Ardeşir I

Artakserkses I: MÖ 424. MÖ 465-424 arasında Pers imparatoru.

Kserkses’in oğlu ve halefidir, babasının öldürülmesinden sonra tahta çıktı. Birkaç ayaklanma dışında hakimiyet dönemi genelde sakin geçmiştir. Pers-Yunan Savaşları’nda önemli görevler üstlenmiş ancak sonradan ostrakismos ile sür­gün edilmiş devlet adamı Themistokles’e korunma sağlamış, Pers-Yunan Savaşları’nı bitiren Kallias Barışı’nı imzalamıştır (MÖ 449). Genel olarak Yahudilere karşı hoşgörülü bir politika izledi. Yahudi önderler Ezra ve Nehemya’nın faaliyetleri onun saltanat devresine rastlar. Tevrat’ta Artakserkses Ezra’ya isteyenlerin onunla Kudüs’e gidebileceğini söyler, ayrıca Yahudilerin tanrısından kendi ülkesine kötülük gelmemesi için eli açık davranır. Heredotos’a göre Artakserkses’in adı “çok savaşçı” anlamına geli­yordu.

Artakserkses II Memnon: MÖ 404-359/358 arasında Pers imparatoru.

Dareios II ’un en büyük oğlu ve halefidir. Tahtta en uzun kalan Pers imparatoru­dur. Kardeşi Kyros (genç) tarafından başlatılan ve Ksenophon’un Anabasis adlı eserinde anlattığı isyanla ilk yıllarında saltanatı tehlike atlatmıştır. MÖ 366’da ise Anadolu’daki satrapların ayaklanmasını bastırdı. MÖ 386’da Yunanlılarla Kral Barışı’nı (Korinthos Savaşı) imzaladı. Başlattıkları isyan sonu­cu MÖ 400’den beri bağımsız yönetilen Mısır’ı ele geçirmeye çalıştı ancak ba­şaramadı. Ekbatana ve Babil’de büyük ölçekli inşa faaliyetleri yürüttü. Ken­dinden önceki yazıtlarda en çok Ahura Mazda’nın adı geçerdi. Onun döne­minde ise Anahita ve Mitras yazıtlarda en sık adı geçen tanrılar oldular.

Artakserkses III: MÖ 338. MÖ 359/358-338 arasında Pers imparatoru.

Artakserkses II’in oğlu ve halefidir. Tahta çıktıktan sonra yerini güvence al­tına almak için akrabalarının çoğunu öldürttü.“Byzantion ve Perinthos kent­leri Philippos II’un saldırısına uğradığında onlara yardım gönderdi. MÖ 362’de Anadolu’da çıkan satrap ayaklanmasını, MÖ 345’te ise Fenike kent­leri ayaklanmasını bastırdı. Döneminin en büyük başarısı Mısır’ın MÖ 343’te yeniden fethedilmesidir. Ailesinin büyük bir kısmı ile birlikte bir saray darbe­sinde öldürüldü.

Artakserkses IV Arses: MÖ 336.  MÖ 338-336 arasında Akhamenid so­yundan Pers kralı.

Artakserkses III’in oğlu ve halefidir. Babasını öldürten Bagoas tarafından tahta çıkarıldı, iki yıllık bir saltanatın ardından yine onun tarafından öldürtüldü.