Aşı boyaları Homo Sapiens'in Afrikadayken şuurlu olduğunu gösterdi

İnsanın kültürel ve teknolojik bilince Afrika'dan ayrıldıktan sonra Avrupa'da ulaştığını savunan Antropologların yanıldığını gösteren önemli bir keşif yapıldı. Etiyopya'daki Porc-Epik Mağarası'nda bulunan aşı boyaların sembolik kullanım içerdiği ortaya çıktı.

Çok sayıda taş devri alanında rastlanılan aşı boyası, arkeolojide insan tarihinin ilk devirlerini araştırmada önemli rol oynayan faktörler arasında.

Etiyopya'nın Dire Dawa şehrinin yaklaşık 3 kilometre güneyindeki Porc-Epik Mağarası'nda bulunan 40.000 yıllık aşı boyalı buluntularının analizleri de insanlık tarihi hakkında önemli bilgiler açığa çıkardı. Daha önce yapılan araştrmalarda, mağaranın atölye olarak kullanıldığı ve üretim teknikleri geliştirildiği kesinleşmişti ama kırmızı aşı boyaların tonların çeşitliliğinin bilinçli ayrım mı olduğu sorusuna cevap bulunamamıştı. Son araştırmada aşı boyaların o dönem insanlarınca sembolik kullanımı olduğu saptandı.

Homo sapiens tarafından boyaların sembolik kullanımı, aynı zamanda, daha önce bu türün Afrika dışında Avrupa'da kazandığı iddia edilen kültürel ve teknolojik bilince daha Afrika'yı terk ettiklerinde sahip olduğunu gösteren önemli bir keşif oldu.

40.000 yıl önce Etiyopya’daki bir kireçtaşı yatağının tabanındaki insanlarca adeta atölye gibi kullanılmış Porc-Epik Mağarası'ndaki araştırma AB tarafından finanse edilen TRACSYMBOLS projesi kapsamında 2015'te kapatılan Güney Afrika'daki arkeolojik alanda gerçekleştirildi.

TRACSYMBOLS projesi kapsamında Afrika ve Avrupa'da 160.000 ila 25.000 yıl önceki zaman aralığında önemli kültürel yeniliklerin ortaya çıkışını keşfetmek amacıyla  arkeolojik kazılar gerçekleştirilmişti.

Plos One dergisinde 24 Mayıs 2017 tarihli, Barselona Üniversitesi'nden arkeolog Daniela Eugenia Rosso, Bordeaux Üniversitesi'nden antropologlar Francesco d’Errico ve Alain Queffelec imzasını taşıyan, Porc-Epik Mağarası Kayıtları: Afrika Boynuzu'nda Orta Çağ Taş devrinde aşıboya kullanımında süreklilik ve değişim kalıpları (Patterns of change and continuity in ochre use during the late Middle Stone Age of the Horn of Africa: The Porc-Epic Cave record)başlıklı makalede; mağara bulunan aşı boyaların hammadde tipleri ve renklerine dair analizler ve yorumlar yer alıyor.

Boya üreitim aletleri, boya takımları, boyama noktaları, boncuklara ve devekuşu yumurta kabuklarına çizilmiş şekillere kadar pek çok bulgu bu araştırma kapsamında incelenmiş.

Araştırmada elde edilen kilit bulgulardan biri, mağara sakinlerinin, 4,500 yıllık süre boyunca boyanın ton rengini tutturabilmek için aynı türdeki sarıçam kullanmalarıydı. 

Keşfedilen boya tonları ve kullanım miktarları göz önüne alındığında, 'tutarlı bir kültürel uyarlamanın ifadesi' olduğu anlaşılıyor. Bu bilgilerin  tüm topluluk üyeleri tarafından bilindiği ve nesilden nesile aktarıldığı da anlaşılıyor. 

Araştıme ekibi paleoiklimatik göstergelerle arkeolojik yaklaşımları da harmanlayarak araştırmasını tamamladı. Elde edien bulgular, homo sapienslerin 75.000 yıl önce ve hatta muhtemelen 100.000 yıl öncesine kadar semboller kullandıklarına yorumlanıyor.  Bu zaman dilimi, homo sapienslerin Afrika'yı terk ettikleri yıllara denk geliyor. Bu da 80.000 - 60.000 yıl önce Homo sapiens'in kültürel ve teknolojik bilince sahip oldularını gösteriyor.

Bazı antropologlar, Homo sapiens'in bu özelliklere 40.000 yıl önce Avrupa'da sahip olduğu savunuyordu.

Şimdi ise Homo Spiens'in kültürel ve teknolojik şuura sahip olarak Afrika'dan çıkmasının, sonraki yıllarda evren hakimiyetlerine katkıda bulunduğu savunuluyor.

arkeolojikhaber.com