Asırlık Yazma Eserler Saraybosna'da Restore Ediliyor
Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'daki Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi'nde bulunan, geçmişe tanıklık etmiş binlerce el yazması, harita, gazete ve nadide eser kütüphane bünyesinde kurulan restorasyon bölümünde onarılıyor.
SARAYBOSNA: Bosna'daki son savaştan hasar almadan kurtulan ancak zamanın yıprattığı eserler, 480 yıllık kütüphanenin adeta bir "tarih hastanesi" gibi faaliyet gösteren restorasyon bölümünde yeniden hayata döndürülüyor.
Su baskınları, yangın, kitap kurdu, mantar ve nemin etkilediği, aralarında yaklaşık bin yıllık eserlerin de bulunduğu bu değerli yazmalar burada sabırla restore ediliyor.
Kütüphane bünyesinde bulunan İmam Gazali'nin 1105 yılında kaleme aldığı "İhya-u Ulumi'd Din" isimli eserin el yazmasının bir kopyasının da tamir edildiği restorasyon bölümünde, Balkanlar dışında Mekke, Medine, İstanbul ve Şam'dan da el yazmaları dikkatle onarılıyor.
Dünyanın farklı coğrafyalarında kaleme alınmış değerli eserlerin özenle onarıldığı restorasyon bölümünde, Bosna Hersekli dört uzman dışında Kongo ve İtalya'dan da uzmanlar görev alıyor.
Eserlerin restorasyonu sürecinde öncelikle belgelerin tahrip edilmiş bölümleri tespit ediliyor. Kağıt mantarlanmış, hasara uğramış veya mürekkebi akmışsa gerekli aşamalardan geçiriliyor. Bu süreçte ihtiyaç olursa kimyasal madde ile temizleme işlemi yapılıyor. Kağıtta oluşan sorunun türüne göre mantarların kazınması, ütüleme veya boşlukların kapatılması işlemleri uygulanıyor. Eserin kapağında bir tahribat varsa, o da uygun süreçlerden geçirilerek tamir ediliyor. Belgeler, bu aşamalardan sonra dijital ortama da aktarılıyor.
Bosna Hersek'te kitapları koruma kültürü var
Restorasyon Bölümü Sorumlusu Mevludin Kost, söz konusu kitap ve belgelerin asırlardır korunarak bugüne geldiğini anlatarak kitapların restorasyon işlemini gerçekleştirirken çok dikkatli davrandıklarını ve bu işin sorumluluk gerektirdiğini belirtti.
El yazması eserler dışında eski mahkeme kayıtları ve gazetelerin de restorasyondan geçtiğine işaret eden Kost, "Biz restorasyon yaparken eski ya da daha yeni arasında ayrım yapmıyoruz. Hepsine aynı değeri ve özeni gösteriyoruz. Bu işin en önemli etik noktalarından biri de her tarihi belgeye aynı yaklaşmaktır." diye konuştu.
Kost, her şeye rağmen ellerinde bulunan kitapların genelde iyi durumda olduklarını kaydederek tarih boyunca Bosna Hersek'te kitapları düzgün bir şekilde koruma ve saklama kültürü olduğunu sözlerine ekledi.
AA Denis Zuberi