Asurbanipal
Asurbanipal kimdir?
1. Asurbanipal: MÖ 668-627 arasında hüküm sürmüş Asur kralı.
Esarhaddon’un oğlu ve halefidir, babasının ölümünden dört yıl önce veliaht ilan edilmiştir. Tahta çıkmadan önce pek çok idarecilik görevinde bulundu, iyi bir eğitim aldı. Saltanatı en iyi belgelenmiş Asur kralıdır. Mısır’a iki sefer düzenlemiş, ilkinde (MÖ 667) Memfis, İkincisinde Thebai kentini ele geçirip yağmalamıştır. Ardından Tyre kenti ve çevresindeki hakimiyetini pekiştirdi. Başarıları nedeniyle Lidya kralı Gyges Kimmerlere karşı ondan yardım istedi. Döneminde Asurlular en geniş sınırlarına ulaştılar.
Ninive’de Ortadoğu’nun ilk sistematik kitaplığını kurmuştur. Bu kitaplıktan günümüze kalan yalaşık 20 bin çivi yazısıyla yazılmış tablet İngiltere’de British Museum’dadır. Yaratılış ve Gılgamış gibi geleneksel Mezopotamya destanları bu sayede günümüze ulaşabilmiştir. Güzel sanatların da koruyucusuydu. Ninive’de yeni yaptırdığı ya da onarttığı saraylarda, hükümdarlık döneminin tarihsel olaylarını ve törenlerini simgeleyen kabartmalar görülür. Bunlardan en bilineni kendisini bir aslan avı sırasında gösteren kabartmadır. Dine çok bağlıydı, Asur ve Babil’deki önemli kutsal yerlerin çoğunu yeniden canlandırdı. Ölümünden kısa bir süre sonra imparatorluğu yıkılmış olsa dahi Asurbanipal onu siyasi ve kültürel olarak doruğuna çıkarmıştır. Tevrat’ta adı Osnappar olarak geçer.
2. Asurnasirpal I: MÖ 1050-1032 arasında hüküm süren Asur kralı.
Samsi-Adad IV’ün oğluydu. Batıdaki göçebe kabilelerin saldırıları ve kıtlık yüzünden onun döneminde Asur devleti güçsüzleşti.
3. Asurnasirpal II: MÖ 883-859 arasında hüküm süren Asur kralı.
Babası Tukulti Ninurta II’dan kalan bölgeler üzerindeki hakimiyeti pekiştirdi, Yeni Asur İmparatorluğunun kurulmasına önemli bir öncü oldu. Saltanatı boyunca çoğu Anadolu’da başkaldıran beylikler üzerine olmak üzere on dört sefer yapmıştır. Doğu sınırlarını sağlamlaştırdıktan sonra batıya yönelip Akdeniz’e ulaşmış, burada çeşili Fenike kentlerinden gelen hediyeleri kabul etmiştir. Güney komşusu Babil ile ilişkileri sakin bir dönem izlemiştir. Yeni kentler kurmuş, buralara imparatorluğun diğer bölgelerinden insanları yerleştirmiştir. Başkentini Ninive’den yeni kurduğu Kalah’a taşımış, kentin açılışında büyük bir şölen vermiştir. Hükümdarlık döneminin ayrıntıları, çok büyük ölçüde kendi yazdıklarından ve Kalah’daki sarayın kalıntılarında bulunan eşsiz güzellikteki kabartmalardan öğrenilmiştir.