Ayanis Kalesi'ndeki Urartu Kraliyet Çöplüğünde arkeologlar neler buldu?
Van'ın Tuşpa ilçesindeki Ayanis Kalesi'ndeki arkeoloji kazılarında ilk kez Urartulara ait bir kraliyet çöplüğü keşfedildi. Çöplük alanındaki kazılarda, Urartularda soylu kesimin kullandığı mühür, bulla (mühür baskısı), kanca, seramik parçaları ile çok sayıda küçük ve büyükbaş hayvan kemiğine rastlandı.
Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı başkanlığında süren Ayanis Kalesi arkeoloji kazıları, bu yıl kalenin kuzey yamacında yoğunlaştırıldı.
Kazı çalışmalarında Urartularda kraliyet ailesinin "çöplük" olarak kullandığı bir alan ortaya çıkarıldı.
Mühür, bulla (mühür baskısı), kanca, seramik ve hayvan kemikleri bulundu
Çöplük alanındaki kazılarda, Urartularda soylu kesimin kullandığı mühür, bulla (mühür baskısı), kanca, seramik parçaları ile çok sayıda küçük ve büyükbaş hayvan kemiğine rastlandı.
Prof. Dr. Mehmet Işıklı: Kraliyet ailesinin nasıl beslendiğini anlamaya çalışıyoruz?
Bu yıl çalışmaların önemli bir alanda yürütüldüğünü anlatan Işıklı, şunları kaydetti: "Kalenin etrafında sürpriz bir bulguyla karşılaştık. Surlardan aşağı doğru akmış çok zengin kültür depozitleri gördük. Arkeologlar için bu bir hazine niteliğinde. Bu kültür depozit içinde binlerce hayvan kemiği, işlevini yitirmiş objeler, yazılı belgeler ve mühürler bulduk. Buluntular bizi çok heyecanlandırdı. Araştırmalarda buranın bir çöplük olduğunu gördük. Kazıları hızlandırmaya gayret ettik. Burada çıkan hayvan kemiklerini tek tek toplayarak bunları dönemsel olarak ayırıyoruz. Kraliyet ailesinin nasıl beslendiğini, hangi dönemlerde neler tükettiklerini ortaya koymaya çalışıyoruz. Yani Urartuların insani boyutunu anlamaya çalışıyoruz. Kalede kraliyet ailesi, seçkinler, elitlerin yaşadığını biliyoruz. O elitlerin günümüze bıraktığı çöplüğünü kazıyoruz. Onların en ufak ayrıntısına kadar hayatlarını öğrenmeye, ip uçları yakalamaya çalışıyoruz."
Zooarkeolojist Vedat Sezer: İlk kez Urartularda çöplük bir alanı kazıyoruz
Zooarkeolojisi üzerine çalışma yürüten doktora öğrencisi Vedat Sezer de "Kemiklerin büyük bir kısmı büyük ve küçükbaş hayvanlara ait. Bazı kemikler de göçmen ve sucul kuşlara ait. Kemikler üzerinde çok sayıda kasaplık ve tüketim izleri bulunuyor. İşlevini yitirmiş mühür baskıları, bullalar, kancalar da surun dışına atılmış. En şaşırtıcı olanları mühür baskıları oldu. Urartular geniş bir coğrafyada yayılmış. Daha önce çok sayıda hayvan kemiği bulunmuştu. Bunlar genellikle depolarda bulunmuştu. İlk kez Urartularda çöplük bir alanı kazıyoruz." ifadelerini kullandı.
Laboratuvar ortamında analiz edilecek buluntuların, Urartularda kraliyet ailesinin başta beslenme koşulları olmak üzere ekonomik ve sosyal yaşamlarına ilişkin önemli ip uçları vermesi bekleniyor.
Van'ın Tuşpa Tuşba ilçesindi Urartu Kralı II. Rusa tarafından Van Gölü'ne hakim tepeye yaptırılan Ayanis Kalesi'nde, Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğiyle 34 yıldır süren kazı ve restorasyon çalışmalarında, yaklaşık 2 bin 700 yıl önceden bugüne ulaşan süslemeleri, kerpiç duvarları, taş işlemeleriyle Urartu Krallığı'nın en görkemli yapılarından ortaya çıkarıldı.