Baştina: Baştina arazisi

Baştina nedir, Baştina arazisi nedir,

Baştina; Osmanlı Devletinde; Balkan coğrafyasında genellikle gayri müslim halkın elinde bulunan büyük çiftliklere ve devlet arazisi iken tapu verilmiş ya da miras yoluyla ayri müslim vatandaşların sahibi olduğu geniş tarlalara verilen isimdir. Ancak çok az sayıda da olsa Anadolu topraklarında da Baştina adıyla vergi alınan araziler vardır. Ortakçılar kanununda, İstanbul'da ortakçılık statüsündeki hıristiyan vatandaşların sahibi olduğu topraklar da baştina adıyla yer almıştır.

Baştina kelimesi esasen Slavcadır ve miras anlamındadır.

Osmanlı Hukukunda, baştina olarak, halka ve askerî hizmet sınıflarına ayrılan iki çeşit arazi parçası kastedilmekteydi.  Gayri müslim vatandaşların elindeki baştinaların Osmanlı genel arazi sistemi içindeki çiftliklerden bir farkı yoktu. Tek fark baştina'nın gayrı müslimlerin elinde bulunması ve harac vergisi vermesiydi. Bu nedenle bu statüdeki topraklara "haraçlı baştina" deniliyordu.

Baştinalar miras olarak, babadan oğula geçerdi. Ancak baştina sahibinin oğlu yoksa kızı ve diğer kadın akrabası topraklarda hak iddia edemezdi. Bu tür hallerde sahipsiz kalan baştina, tapu ile bir başkasına satılırdı. Bir istisna olarak bu arazilerdeki değirmenler, bağ, bahçe ve evler ölen arazi sahibinin vârisleri olan akrabalarına kalırdı.