Bitlis'in Güroymak ilçesinde tarihi mezarlar keşfedildi
Bitlis'te, Ahlat Selçuklu mezar taşlarının özelliklerini gösteren yeni tarihi mezar taşları bulundu. Şahideli ve sandukalı tiplerdeki mezarların üzerindeki geometrik ve kandil motifli taşlarda, kılıç, kalkan, kama ve Mühr-i Süleyman simgeleri ve Arapça yazılar yer alıyor.
Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) bünyesindeki Bitlis ve Yöresi Tarih ve Kültür Araştırma ve Uygulama Merkezince (BİTAM) Güroymak ilçesinde yürütülen çalışmalarda, yeni tarihi mezar taşları bulundu.
BEÜ'den yapılan açıklamada, BİTAM tarafından sürdürülen çalışmalarda Güroymak ilçesine bağlı Günkırı beldesinde tarihe ışık tutacak yeni mezarlar bulunduğu belirtildi.
Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen BİTAM Müdür Yardımcısı Dr. Korkmaz Şen, bulunan mezar taşlarının "şahideli" ve "sandukalı" olmak üzere iki ana tipe ayrıldığını ifade etti.
Mezar taşlarının ait oldukları kişinin cinsiyet ve statüsüne göre farklılık gösterdiğini belirten Şen, şunları kaydetti:
"Anadolu coğrafyasındaki Osmanlı dönemi mezar taşlarının genellikle mezar baş (şahide) taşı yazılı olur. Ayak taşları bitkisel süslemeli verilir fakat buradakilerin hem ayak hem de mezar baş taşlarının yazılı oldukları görülüyor. Diğer önemli bir husus ise tepelik kısmında yer alan ibareler. Anadolu coğrafyasındaki mezar taşlarının tepelik kısmında ifadeler 'Hu-el Baki', 'Ya Hu', 'Hu-el Hayyul baki', 'Ya gaffar' ile başlarken, buradaki ve Bitlis yöresinde yoğun olarak karşılaştığımız yazı ise 'Es-said-es şehid' ve 'Halet', 'Vel İhlas' gibi farklı ve yöreye özgü mezar taşları."
Şen, mezar taşlarının üzerindeki yazıların Arapça olmasının da ayrı bir önem taşıdığını ifade etti.,
Mezar taşları üzerinde kılıç, kalkan, kama ve Mühr-i Süleyman gibi simgeler bulunduğunu bildiren Şen, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İncelenen mezar taşları beyaz mermerden olup yan yana dizilmişler. Yaptığımız transkripsiyonda bir aile mezarlığı olduğu 'paşa ve bey' oldukları anlaşılıyor. Diğer iki mezarlık ise Günkırı'da bulunuyor. Bu iki mezarlıktaki mezar taşları da aynı özellikleri gösteriyor. Mezar taşları Ahlat taşı dediğimiz volkanik taş malzemeden yapılmışlar. Yazılardan ziyade üzerlerindeki geometrik ve kandil motifleriyle dikkati çekiyorlar. Ahlat Selçuklu mezar taşlarının özelliklerini gösteriyor."
Ahmet Okur - AA