Çingene Kızı mozayiği için kamuoyu baskısı oluşturulacak

Anadolu'dan kaçırılan tarihi eserlerin anavatanına dönmesi için mücadele eden Kültür ve Turizm Bakanlığı, dünyaca ünlü "Çingene Kızı" mozaiğinin ABD'deki bir üniversitede olduğu belirlenen kayıp parçalarının iadesi için çalışmalarını sürdürüyor

Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, dünyanın en büyük mozaik müzelerinden biri olan Zeugma Mozaik Müzesi'nin simgesi haline gelen "Çingene Kızı" mozaiğinin, ABD'nin Bowling Green Üniversitesinde bulunan parçalarının iadesi için girişimlerin sürdüğünü belirterek, "Mesajlarımız ilgili üniversitenin öğrencilerine, mütevelli heyetine, velilerine ulaştırılacak. Orada bir şekilde kamuoyu baskısı oluşturulacak. Daha sonra bundan da sonuç alamazsak, onları mahkemeye vereceğiz." dedi.

Avcı, Zeugma Antik Kenti'nin tarihte önemli bir yeri bulunduğunu, antik kentten çıkarılan mozaiklerin sergilendiği aynı adı taşıyan müzenin de Türkiye'nin en önemli müzelerinden biri olduğunu söyledi.

Zeugma Müzesi'nin ülke ve dünya çapında daha iyi yerlere gelebilmesi için önemli çalışmalar yapıldığını ifade eden Bakan Avcı, bu anlamda müzenin en önemli eserlerinden olan "Çingene Kızı"nın eksik parçalarını da bir an önce tamamlamayı hedeflediklerini bildirdi.

Gaziantep'teki temasları sırasında Çingene Kızı'nı inceleme imkanı bulduğunu anlatan Avcı, burada yaptığı "Lütfen Anadolu'dan, Gaziantep'ten, Zeugma'dan sökülüp götürülerek orada taban mozaiği olarak sergilenen eserlerimizi iade etsinler." şeklindeki açıklamalarını hatırlatarak, şunları kaydetti:

"Şimdi ABD'deki üniversiteyle ilgili mahkemeye gitmeden önce onları diplomatik bir yolla, uygun bir lisanla uyaracağız. Önceki günlerde Zeugma Müzesi'nden verilen mesajın amacı da oydu. Mesajlarımız ilgili üniversitenin öğrencilerine, mütevelli heyetine, velilerine ulaştırılacak. Orada bir şekilde kamuoyu baskısı oluşturulacak. Daha sonra bundan da sonuç alamazsak onları mahkemeye vereceğiz."

- Perge'nin arkeolojik eseri Herkül lahti eylülde geliyor

Nabi Avcı, yurt dışına kaçırılan eserlerin Türkiye'ye getirilmesi konusunda uzun soluklu mücadeleler yapıldığını anımsattı.

Bu anlamda çeşitli örnekler veren Avcı, şöyle devam etti:

"Son olarak 8 Nisan 2017'de New York Christie's Müzayede Salonu'nda Anadolu'dan götürülen Kilya idolü Guennol Stargazer, satışa çıkarıldı. 3,5 milyon muayyen bedelle satışa çıkan eser, 14,5 milyon dolara satıldı. Biz de bu süreçte Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak New York'ta mahkemeye başvurduk. ABD'li bir hukuk bürosuyla birlikte mahkemeden şu kararı aldık; Müzayede evi eseri açık artırmaya sunarken 'Bu eser T.C. tarafından takip altındadır, üzerinde T.C. tarafından mülkiyet hakkı iddiası vardır. Alıcıların da bunu bilmesi gerekir' diye belirtmesi gerekirdi. Mahkeme bu kararıyla beraber 'eser alıcıya 6 ay boyunca teslim edilmeyecek' dendi. Bu süre devam ediyor. Bizim girişimlerimiz sonucunda alıcı, eseri almaktan vazgeçti. Şimdi ikinci alıcıya satmaya çalışıyorlar. Bizim de şimdi yargı sürecimiz devam ediyor.

Dolayısıyla bu konularla ilgili uluslararası mevzuat çok fazla gelişkin değil. 1970 sözleşmesi var, orada bazı yorumlar var. Dolayısıyla ABD örneğinde olduğu gibi bazen bu hukuki süreç çok uzun oluyor ama geçen ay İsviçre'nin Cenevre kentinde Perge'den kaçırılmış olan Herkül anıtı (Herakles lahti), İsviçre gümrüğünde yakalandı. Geri almak için mahkemeye başvurduk ve kazandık. 15 gün kadar önce o lahiti teslim aldık. İsviçre'de yaptığımız anlaşma gereği 3 ay sergilenecek, sonra Türkiye'ye gelecek. Bunu da zaten olumlu karşılıyoruz, çünkü tanıtımı yapılmış oluyor. Lahit, eylül ayında Antalya'ya gelecek."

Kerem Kocalar - AA