Cüneyt Gökçer kimdir?
Türk tiyatrosunun usta ismi...
Devlet Tiyatroları (DT) Genel Müdürlüğü, Ankara Devlet Konservatuvarı Müdürlüğü, Bilkent Üniversitesi Tiyatro Bölümü Başkanlığı gibi görevlerde bulunan Gökçer, 1920'de Malatya'da dünyaya geldi.
Gökçer, lise yıllarında Ankara Halkevi Temsil Koluna üye olarak, 1937'de Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümüne girdi.
Ünlü Alman Müzisyen Paul Hindemith ve Carl Ebert'in öncü çabalarıyla kurulan konservatuvar, ülke çapında büyük yankı uyandırdı. Gökçer, sınav günü anılarını şöyle dile getirdi:
"Sınav komisyonunda Carl Ebert, Madam Adler, Profesör Kuchunbuch, Emin Türkelçin vardı. Giriş sınavında daha önce değindiğim bölümü oynadım. Bir de bana temrin verdiler. Temrin şöyleydi. 'Fransız ihtilali. Sen bir hatipsin. Büyük bir meydan ve çok kalabalık. Halkı yönlendirecek bir konuşma yapacaksın.' Sesim kısık olduğu için anlayamamış olacaklar ki beni dışarı çıkardılar. İçeride uzun uzun konuştular. İmtihan kapısındaki o anılarımı hiç unutmam."
Gökçer, Devlet Konservatuvarı yüksek lisans bölümünden mezun olduğu 1942'de sahne ve mimik hocalığına atandı. Büyük Tiyatro, 1 Ekim 1949'da Ahmet Kutsi Tecer'in "Köroğlu Destanı" oyunuyla resmen açıldığında Cüneyt Gökçer, Köroğlu'nu canlandırdı.
Rejisör ve aktör olarak sanatında olgunlaşması 1954 ile 1958 arasında Muhsin Ertuğrul'un ikinci DT müdürlüğüne rastlayan sanatçı, Cevat Memduh Altar'ın DT müdürlüğü döneminde bilgi ve deneyim için Avrupa'ya gönderildi.
Almanya, Avusturya, İngiltere ve Fransa'nın "Oldwich", "Commedia Française" ve "Thalia Theater" gibi önemli sanat merkezlerinde reji asistanı olarak çalışan Gökçer, 25 Ağustos 1958'te Muhsin Ertuğrul'dan boşalan Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğüne atandı.
İlk evliliğini tiyatro oyuncusu Mediha Gökçer ile yapan sanatçının bu evlilikten Deniz adında bir kızı dünyaya geldi. 1964 yılında ise Ayten Kaçmaz ile evlenen Gökçer'in bu evliliğinden de Aslı adında bir kızı oldu.
Gökçer, yöneticiliği süresince repertuar politikasının belirlenmesi ve uygulanmasında önemli bir aşama olarak, Batı Tiyatrosunun başyapıtlarının yanı sıra daha fazla Türk Tiyatro eserine yer verilmesini gerekliliğini savundu, bu amaçla yerli oyun yazarlarını teşvik etti. Refik Erduran, Cahit Atay, Güngör Dilmen Kalyoncu, Yıldırım Keskin, Recep Bilginer, Necati Cumalı, Aziz Nesin, Oktay Arayıcı, Yaşar Kemal, Turan Oflazoğlu ve Orhan Asena gibi oyun yazarlarının eserleri onun döneminde seyirciyle buluştu.
Tiyatronun yanı sıra opera ve bale sanatlarının gelişmesi için de önemli çalışmalar yapan Gökçer, müzik konusunda İtalyan, koreografi konusunda ise İngiliz hocalardan, özellikle Dame Ninetto de Valois'dan yararlanarak opera ve balede yeni gelişme imkanları sağladı.
Gökçer, 1963'te Devlet Tiyatroları'nda ilk müzikalin sahnelenmesini sağladı, 1982'de ise Devlet Sanatçısı unvanını alan ilk tiyatro sanatçısı olarak sanat tarihine geçti. 1985'te aldığı profesörlük unvanıyla Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Müdürlüğüne atanan Gökçer, 1989'da Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi Tiyatro Bölümü Başkanlığı yaptı.
Türkiye'de ilk defa 1996'da Tiyatro Rejisörlüğü lisans eğitimini başlatan Gökçer, oyuncu ve rejisör olarak çok sayıda ödül aldı.
Gökçer, 23 Aralık 2009'da Ankara'da tedavi gördüğü hastanede solunum yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti. Cenazesi İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi.
- Rol aldığı bazı oyunlar
"Otelci Kadın", "Julius Ceasar", "Asker Saadeti", "Kibarlık Budalası", "Bizim Şehir", "Yanlışlıklar Komedyası", "Anasının Kuzusu", "Onikinci Gece", "Paydos", "Size Öyle Geliyorsa Öyledir", "Bir Komiser Geldi", "Hamlet", "Bir Yaz Gecesi Dönümü Rüyası", "Tanrılar ve İnsanlar (Gılgameş)", "Vanya Dayı", "Damdaki Kemancı", "Mança'lı Don Kişot", "Hastalık Hastası" ve "İnsandan Kaçan", Gökçer'in rol aldığı tiyatro oyunları arasında yer alıyor.
- Oynadığı bazı filmler
Gökçer, "Lale Devri", "Barbaros Hayrettin Paşa", "Kara Davut", "Kaldırım Çiçeği", "Balıkçı Güzeli", "Büyük Sır", "İbrahim Ethem İlahi Davet", "Merhamet", "Hacı Bektaş Veli", "501 Numaralı Hücre", "Damdaki Kemancı", "Yedi Evlat İki Damat" ve "Mektup"un aralarında yer aldığı çok sayıda filmde de rol aldı.
Derleyen: Fatih Türkyılmaz - aa