Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Daphnis

Daphnis nedir?

 

Daphnis: Öldükten sonra tannrılaştırılan Sicilyalı sığırtmaç.

Çoban şiirinin kurucusu sayıldığı için, Theokritos da, Vergilius da onun adına şiirler yazdıkları gibi, Daphnis adını bu türün bir simgesi olarak da kullanırlar.

Öyküsü şudur: Daphnis tanrı Hermes'le bir nympha'nın oğluymuş. Doğar doğmaz anası onu defne ağaçlarından bir koruluğa bırakmış, periler de alıp büyütmüşler, çoban olarak yetiştirmişler.

Daphnis öyle güzel, öyle yakışıklıymış ki, nympha'lar da, kır tanrıları da tutkunmuş ona.

Pan Daphnis'e kaval çalmasını öğretmiş, Apollon da şiir düzmesini. 

Sürülerini otlatırken Daphnis ya kaval çalar, ya da kendi uydurduğu türküleri çagırırmış. Ama genç yaşında canına kıymış.

Nedeni de şu: Daphnis Nomia adlı bir çoban kızıyla sevişirmiş. Nomia'ya ömrü oldukça sadık kalacağına söz vermiş, ama kral kızı güzel çobanı bir gece sarhoş edip baştan çıkarmış, yatmış onunla. Öfkeye kapılan Nomia sevgilisinin iki gözünü kör etmiş. Daphnis de bir sürü dokunaklı yas türküleri çağırır, güzel dünyayı göremediğine bir türlü katlanamazmış. Öyle ki, sonunda bir uçuruma atmış kendini ve ölmüş.

Söylentiye göre, babası Hermes bir kayaya ya da bir pınara döndürmüş onu. Her yıl bu pınarın önünde sunular sunulurmuş bu çoban tanrıya.

Vergilius'un Beşinci Sığırtmaç türküsünde iki çoban Mopsus'la Menalcas şöyle anarlar Daphnis'i:

Yok olmuş artık Daphnis, nympha'lar

Onun yürekler acısı ölümüne ağlamışlar,

Bir tek güdücü bile o acı günlerde

Sürmemiş boğalarını ırmaklara,

Soğuk sulara, ey Daphnis.

Evet, o günler ırmaktan ne bir yudum su içen,

Ne de bir tutam ot yiyen sürü olmuş Otlaklardan.

Ey Daphnis, inlemiş o gün senin ölümüne

Afrika'nın aslanları bile.