Definecileri takip edip antik yerleşim alanı keşfetti

Erzurum'da definecilerin izini süren araştımacı yazar antik yerleşim alanı keşfedilmesini sağladı. Dumlu Mahallesi kırsalında, Urartu Krallığı dönemine ait olduğu tahmin edilen kaya mezarları, tapınak ve yerleşim alanı ile 50 metre derinlikte açılan su tüneline rastlandı

Erzurum'un tarih ve kültürünü inceleyen araştırmacı yazar Ömer Faruk Kızılkaya, Dumlu Mahallesi kırsalında definecilik yapıldığı duyumu üzerine, burada tarihi yapıların olabileceği düşüncesiyle bölgede inceleme yaptı.

Kırsal alanda geniş çaplı inceleme başlatan Kızılkaya, bölgede antik dönemlere ait kaya mezarları, tapınak, yerleşim alanı ve su tüneli saptadı. Kızılkaya, bölgenin koruma altına alınması için İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne başvurdu.

AA muhabirleriyle bölgeye giden Kızılkaya, kaya mezarlarının olduğu yerde bulunan, o dönemde insanların kayayı oyduktan sonra yerin 50 metre altından su ihtiyaçlarını karşıladığı mağaraya indi.

Tüm tedbirleri alan Kızılkaya ile AA ekibi, tırmanışta kullanılan emniyet kemerlerini taktıktan sonra, halat yardımıyla bölgeye iniş yaptı. Yaklaşık 15 metrelik dik inişin ardından aşağıya eğimli dar mağarada zorlu yürüyüş gerçekleştiren ekip, suyun kaynağına ulaştı.

- "Bir kral mezarının olduğunu düşünüyoruz"

Kızılkaya, yaptığı açıklamada, kaya mezarları, tapınak alanı ve bölgedeki kalıntıların Urartu Krallığı dönemine ait olabileceğini belirtti.

Bölgedeki kaya mezarlarına dikkati çeken Kızılkaya, "Kaya mezarları, krallar veya halk tarafından çok önemsenen kişilerin cenaze işlemlerinin yapıldığı yerdir. Burada bir kralın ya da yöneticinin veya din adamının kabrinin olduğunu düşünüyoruz." dedi.

Kaya mezarlarının bulunduğu üst tarafta bir yerleşim yeri olduğuna dair kalıntılara rastladığını belirten Kızılkaya, bölgenin ciddi anlamda incelenmesi gerektiğini dile getirdi.

Bölgenin defineciler tarafından tahrip edildiğini anlatan Kızılkaya, "Burası antik dönemlere ait önemli bir alan. Ayin yapılan bir alan. Kaya mezar görüntüleri karşımıza çıkıyor. Buraların koruma altına alınarak, ciddi bir araştırma yapılması gerekiyor." ifadelerini kullandı.

- "Urartu yerleşim izleri içerisinde sıkça karşılaşılır"

Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haldun Özkan ise yaşam kadar ölümün de insanların ilk çağlardan itibaren en çok değer verdiği hadiselerden biri olduğunu söyledi.

Urartuların Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki hakimiyetleri sırasında yerleştikleri alanlarda bazı eserler bıraktığını belirten Özkan, şunları kaydetti:

"Bu eserlerden biri de kaya mezarlarıdır. Basit bir gruplandırma yapılacak olursa tek odadan oluşan, bir de çok odalı yapılmış mezar odaları vardır. Bunlar özel olarak kayalık alanda kesilerek, kayalar düzleştirilip işlenerek, ölünün ikinci hayatında kullanacağı mekan olarak tasarlanmıştır. Hatta buralarda ilk çağda yine inançlarının gereği olarak yiyecekler dahi konulmuştur. Bunlarla özellikle Doğu Anadolu'da, Urartu yerleşim izleri içerisinde sıkça karşılaşılır. Erzurum çevresinde de benzer örnekleri, bu tarzda yapılmış kaya mezarlarını görmek mümkün."

Yunus Okur- AA