Dengbej: Dengbejlik

Dengbejlik nedir? Dengbej nedir? Dengbej ne demektir? Dengbej kime nedir? klam nedir?

Dengbejlik; Anadolu kültüründe Kürtler arasında ortaya çıkmış mimiklerle ve besteli nağmelerle süslenen anlatılardan oluşan görsel ve sözlü edebiyat türüdür. Ancak Dengbejler, herhangi bir çalgı aleti kullanmadan, gırtlak gücüne dayanarak sanatlarını icra ederler. Dengbejlik sanatını icra edenlere Dengbej denilir.

Dengbejler hayatlarını, köy köy dolaşarak anlattıkları hikayelerle kazanırlar.

Dengbej, aşk, göç, savaş, ölüm, yas, sevinç benzeri toplumsal olayları klamlaştırı yani türkü haline getirir.

“Deng” (ses) ve “bej” (söyle) kelimelerinin birleşiminden meydana gelmiştir. Dengbejler, klam (türkü) dediğimiz eserleri çıplak sesle seslendirirler. Bu eserlerin bazıları, dengbejler tarafından doğaçlama üretilir ve kendilerine has bir söyleyiş tarzları vardır.

Gördükleri, yaşadıkları ya da tanık oldukları her toplumsal olayı klam (türkü) haline getiren dengbejlerin, toplumun birer aynası olduklarını düşünmek mümkündür. Herhangi müzik enstrümanı kullanmadan, gırtlak gücüne dayanarak sanatlarını icra ederler. Her klamın ayrı bir anlamı ve hikâyesi vardır. Dengbejlerin dillendirdiği klamlar, bölge halkının en eski sözlü edebiyat ürünleridir.

Kürt kültüründe önemli bir yere sahip olan ‘’Dengbejlik’’ geleneği, bölgede hâlâ yaşayan bir gelenektir.  halkın yaşayan belleği, hafızasıdır.