Dezenformasyon: Disinformation

Dezenformasyon nedir? Dezenformasyon nasıl yapılır? Disinformation ne demektrir?

Dezenformasyon; İngilizce disinformation kavramından türkçeleşmiştir. Yanlış veya uydurulmuş, doğruluğu bulunmayan bilgileri kasıtlı olarak yaymak demektir. Manipüle edilmiş veya kurdulanmış anlatılar veya olgular ile yapılan bir tür propagandadır. Kasıtlı olarak yanıltıcı veya önyargılı bilgilerin yayılması anlamına gelir.

Dezenformasyon için hazırlanan bilgiler misinformation sayesinde de yayılabilir. Öyle ki çoğu zaman kasıtlı olarak yayılan yanlış bilgiye artık ihtiyaç  duyulmadığı halde, o bilgi misinformation sayesinde yıllarca doğru sanılarak yayılabilmektedir.

Genellikle kurum, kuruluş ve yönetimlerin asıl amaçlarını gizlemek için ya da siyasai, askeri ve ticari çıkarlarına ulaşmak için kasıtlı olarak yaydığı bilgilerdir. Yanlış yönlendirme sağlamak ve hedef kitlenin ilgisini başka yöne çekmek için kullanılır.

Sahte belge, el yazısı, fotomontaj ve montaj filmler ile fabrikasyon istihbarat ve dedikoduların duyurulması gibi yöntemler içerir. Politik içerikli olanları daha ziyade hasmı rencide etmeyi, aşağılayıp küçük düşürmeyi amaçlayan karşı propaganda ile benzerlik taşır.

Sosyal alanda bireyleri ve toplumları yönlendirmek amacıyla, yanlış bilgi ve haber vermek için kullanılan en önemli araçlardan biridir.

Espiyonaj veya askeri istihbarat alanında dezinformasyon, düşman kuvvetleri yanlış kararlar aldırmaya yönelik olarak çıkartılır. Hasım tarafta psikolojik çöküntü oluşturulması ve motivasyonun kırılması için de kullanılır.

Yanlış bilgi üretme ve yayma yoluyla yapılabileceği gibi mevcut bir bilgiyi kötü maksatla kullanma ve çarpıtarak verme yöntemi de uygulanabilir.

Geleneksel propaganda veya Büyük Yalan teknikleri toplumsal seviyede hissiyatı motive veya demotive etme amacı taşırken dezinformasyon, makul seviyede kitleleri kuşkuda bırakan çarpıtma bilgiler veya bu bilgilerin yanlış kasıtlı sonuçlara bağlanması yoluyla manipüle etme amacına hizmet eder.

Eğer hedef kitle bu tip kontrolden etkilenebilecekse uygulanan diğer bir teknik, gerçeklerin gizlenmesi veya sansürlemedir. Eğer bilgi alma kanaları tamamen kapatılmadan bırakılabilirse, bu kısıtlı bilgilerin dezinformasyon ile doldurulabilmesi ve hasmın kolayca ispatlanamaz birçok iddialar ile birlikte kuşkulu bir halde bırakılabilmesi mümkündür.

Bazı gerçek bilgileri ve gözlemleri bazı yanlış yorumlar ve yalanlarla karıştırmak veya bazı gerçek bilginin sadece bir kısmını vererek yanlış yorumlarla bilgiyi dağıtmak yaygın dezenformasyon taktiklerdendir.