Diocletianus'un Afrodisyas'taki Tavan Fiyat Bildirisi restore ediliyor

Aydın'ın Karacasu ilçesindeki Roma döneminin en iyi korunan antik yerleşimlerinden Afrodisyas Antik Kenti'ndeki akeoloji kazılarında bulunan İmparator Diocletianus'un Tavan fiyat Bildirisi, restorasyon çalışmasının ardından ziyarete açılacak.

İmparator Diocletianus döneminde  Bazilika duvarlarına kazınan 1400 maddelik bildiride 1718 yıl önce kullanılan hemen tüm mal ve hizmetler için belirlenen en yüksek fiyatları, restorasyon sonrası görmek mümkün olabilecek. Diocletianus fermanı birçok Roma şehrinde yayınlandı, ancak 1400 maddenin görüldüğü başka tek arkeolojik alan Afrodisyas Antik Kenti.

Son 29 yıldır Oxford Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Roland R.R. Smith başkanlığında yürütülen Afrodisyas Antik Kenti'ndeki arkeoloji kazıları ve restorasyon çalışmaları sürüyor.

Tavan fiyat Bildirisi (Edictum de Pretiis Rerum Venalium)ile ilgili  5 yıllık projenin ikinci yılında olduklarını söyleyen Prof. Dr. Roland R.R. Smith,  Diocletianus'un yüksek enflasyonu kontrol altına almak için ham madde, imalat ürünleri ve hizmet sektörüne ilişkin 1400 maddelik "Tavan fiyat fermanı" yayınladığını, bu fermanın Afrodisyas'taki Sivil Bazilika'nın ön cephesine devasa boyutta kazındığını anlattı. 

Prof. Dr. Smith, zaman içinde bazilikanın yıkılmasıyla fermanın da kaybolduğunu, kazı çalışmalarında fermana ilişkin parçalara ulaştıklarını belirtti. Bu parçaların birleştirilmesi ve yapının ayağa kaldırılması hedeflenen projenin arkeoloji dünyasında ender çalışmalardan biri olduğuna işaret eden Smith,Kazı Başkanı Prof. Dr. Smith, şöyle devam etti: "Bahsettiğimiz fiyat fermanı İmparator Diocletianus tarafından 301 yılında bu cepheye yazılmıştı. İlk hedefimiz bu cepheyi doğru bir restorasyon ile ayağa kaldırmak ve sonrasında da ayağa kalkan yapının iç mekanında bu enteresan fermanı ziyarete açmak.

Bu fermanın enteresan yanı bütün Roma İmparatorluğu boyunca kullanılan tüm hizmet, servis ve ürünlerin yaklaşık 1400 tanesinin fiyatlarının yer alması. Örneğin İskenderiye’den Roma’ya seyahat ücreti, deve kuşu ücreti ya da tavşanın karın bölgesinden alınan kürkün fiyatı bu fermanda yer alıyor. Bu çalışmayla Diocletianus fiyat fermanı dünyada ilk kez sergilenecek."

Hiçbir arkeolojik alanda insutu olarak (bulunduğu yerde) sergilenmiyor

Fermanın büyük bir işçilikle cepheye işlendiğini, 1400 maddeyi duvara kazıyanların müthiş bir iş çıkardığını vurgulayan Smith, "En önemli özelliği var olan bir yapının üzerine çok detaylı bir teknik, inceleme ve hesap ile kazınmış olması. Biz buna bakarak bir yazıtçının nasıl çalıştığını anlayabiliyoruz. 1400 maddeyi oraya nasıl sığdıracağını hesaplamış." dedi.

Afrodisyas’ta bulunan parça sayılarının diğer antik kentlerdekine göre çok daha fazla olduğunu vurgulayan Smith, "Bu ferman konuşulan dile göre Latince ya da Yunanca yayınlanmıştı. Afrodisyas'ta ele geçen örnek Yunanca'dır. Biz yazıtın bütün metnini Latince, İngilizce ve Türkçe olarak da ziyaretçiye sunacağız. O döneme ilişkin sosyal ve ekonomik hayat hakkında fikir edineceğiz." diye konuştu.

AA