Dipteros

Dipteros

Dipteros: Templum.

Dipteros: Yunan ve Roma mimarilerinde, kapalı kutsal mekânı (cella) iki sıra sütun dizisiyle çevrili tapınak tipi.

Yapının ön cephesinde en az sekiz sütun bulunabilirdi. Genellikle İon düzeninde yapılan dipterosun kökeni İonia'dır ve Batı Anadolu'yla Ege Adalan'nda oldukça yaygın kullanılmıştır. Örneğin, Samos Adası'ndaki Heraion (geç evreleri), Ephesos'taki Artemision ve Didyma'daki Apollon Tapınağı birer dipterostur. Anadolu dışında dipterosa, İtalya ve Sicilya'da hiç rastlanmaz. Yunanistan'daysa Atina'daki Olympeion'da görüldüğü gibi seyrek de olsa kullanılmıştır. Daha geç dönemlerde, dipteros görünümü veren ancak cellası tek sütun sırasıyla çevrili Pseudodipteros tapınaklar da inşa edilmiştir. Bunların cella duvarlarıyla sütun sırası arası
(pteron/pteroma) bir sütun dizisi daha yerleştirilebilecek kadar açıktır.

Magnesia Ad Meandrum'da Hermogenes tarafından yapılan Artemis Tapınağı, oranları yetkinleştirilmiş bir Pseudodipteros'tur ve tipin en ünlü örneklerindendir. Bu plan tipinde dipteros düzendeki iki sütun sırasından içtekinin kaldırılmasıyla yazın gölgelik, kışınsa kötü hava koşullarından geniş bir portik (pteron) ortaya çıkmış ve büyük boyutlu yapılara doğru bir adım atılmıştır.

Lesbos Adası'nda, Mesa'daki Aphrodite Tapınağı, Karia'da Lagina'daki Hekate Tapınağı ve Aizanoi'daki Zeus Tapınakları da birer pseudodipterostur.