Doç. Dr. Akın Ersoy, İzmir Agorasının duvarlarındaki grafitoları anlattı
Smyrna Arkeoloji Kazıları Başkanı Doç. Dr. Akın Ersoy, İzmir’in günlük yaşantısına ilişkin önemli ipuçları veren grafitoların, M.S. 2. yüzyıl ile 4. yüzyıl arasında yazıldığını belirterek, duvar yazılarında bulmacadan duaya, dedikodudan hayal kırıklığına kadar pek çok ibarenin yer aldığını söyledi.
Türkiye Kalite Derneği (KalDer) İzmir Şubesi tarafından düzenlenen Mükemmelliği Arayış Sempozyumu’nda dinleyiciler, tarihin izinde İzmir’e yolculuğa çıktı.
Oturum Başkanlığını ünlü televizyon sunucusu Defne Sarısoy’un yaptığı “Buralar Hep Dutluktu” başlıklı retrospektif sunumda Smyrna Arkeoloji Kazıları Başkanı Doç. Dr. Akın Ersoy dünyanın en zengin Yunanca duvar yazı (grafito) koleksiyonunun, tarihi İzmir Agorası’nda bulunduğunu söyledi.
Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Smyrna Kazıları Başkanı Doç. Dr. Akın Ersoy, tarihi Agora kazılarında birbirinden ilginç duvar yazıları ve bunlara verilen yanıtları dinleyicilere anlattı. Duvar yazıları bulmacadan, sevgiliye notlar ve fıkralara kadar bir çok mesaj yer alırken adeta günümüzün akıllı cep telefonlarındaki whatsapp mesajlaşma uygulamasını anımsatırken Agora duvarlarında yaklaşık 1500 grafito olduğu belirtildi.
Duvar yazıları günümüzdeki popüler cep telefonu uygulaması Whatsapp’ı anımsatırken söz konusu yazıların Helenistik ve Roma dönemlerindeki günlük yaşama ait kesitlerden oluştuğu belirtildi. İzmir’in günlük yaşantısına ilişkin önemli ipuçları veren grafitoların, M.S. 2. yüzyıl ile 4. yüzyıl arasında yapıldıkları anlatan Ersoy, duvarlarda boya ile yapılmış yazı ve resimlerin dışında sıva üzerine kazınmış onlarca yazı ve resim bulunduğunu da sözlerine ekledi..
İtiraflar, bulmaca, mesaj Agora’da bulunan grafitolardan İzmir’in antik dönemde de büyük bir hoşgörüye sahip olduğunun anlşıldğını vurgulayan Akın Ersoy şöyle konuştu: “Ticaret gemisi çizimlerinden gladyatörlere kadar farklı şekillerin olduğu grafitolar arasında çeşitli itiraflar da yer alıyor. “Beni sevmeyen birini seviyorum” ve “Leontis adlı birisi eşini aldatanı buldu ve öldürdü” bu itiraflardan bazıları. Antik dönemde Agora’daki sulardan şifa bulanların yazdığı bir grafitoda, “Gözlerimi tanrılar iyileştirdi, bu nedenle tanrılara kandil adadım” yazıyor.
Başka bir yazıda ise “Ruh veren” kelimesi geçiyor. Bu yazının erken dönem Hıristiyanlıkta Hz. İsa’yı işaret ettiği öngörülüyor. Ayrıca duvarlarda çeşitli oyunlar ve bilmeceler de bulunuyor.
Yukarıdan aşağıya ve soldan sağa okunduğunda aynı olan kelimelerle hazırlanmış beş satırlı bilmecelere ek olarak yanıtı içinde olan bilmeceler de Agora’nın duvarlarını süsleyerek henüz gizemini koruyor.”
Panelde konuşan Opet Kurumsal İletişim Müdürü Ayşenur Aydın ise, Çanakkale’de tarihe sahip çıktıklarını ve bölgede yaptıkları restorasyonlarla bölgeye olan turist ilgisinin hzla arttığına dikkat çekti.