Doç. Dr. Serkan Tuna, Türkiye'de yılbaşı kutlamalarının tarihini anlattı
Türkiye'de İlk kez 1926 yılında yılbaşı kutlamaları yapılırken aynı yıl Tayyare Cemiyeti tarafından ilk piyango çekildi. Tunalı Hilmi Bey 1927 yılında yılbaşının resmi tatil olması için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne kanun teklifi verdi ancak 27 Mayıs 1935 yılında yılbaşı resmi tatil oldu.
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü tarafından düzenlenen "Bir Kitap, Bir Yazar" söyleşisi etkinliğinde "Türkiye'de yılbaşı kutlamaları" konusu ele alındı.
İstanbul Üniversitesi (İÜ)Üniversitenin Beyazıt Kampüsündeki, "Türkiye'de Yılbaşı Kutlamaları" konulu söyleşiye tarihçiler, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Programda konuşan İÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serkan Tuna, yılbaşı kutlamalarının dünyadaki ve Türkiye'deki gelişim süreçleri ve kutlama biçimleriyle ilgili bilgileri katılımcılarla paylaştı.
Tuna, "Noel Baba" ifadesinin ilk olarak "Doğum Baba" olarak Amerika'da bir makalede bahsedildiğini ifade ederek, "Daha sonra makaledeki tasvirlerin Alman bir grafikçi tarafından bir dergi için çizimleri yapıldı ve tüm Avrupa ülkelerinde 1924 yılı itibarıyla yaygınlaştı. Yılbaşı kutlamalarında pagan kültürünün etkisi var. Noel Baba figürü zaman içinde kapitalizmin bir unsurunu haline geldi." diye konuştu.
Tuna, Türkiye'de İlk kez 1926 yılında tek parti döneminde yılbaşı kutlamalarının başladığını ve ilk kez yine 1926 yılında Tayyare Cemiyeti tarafından ilk piyangonun çekildiği bilgisini verdi.
Doç. Dr. Tuna, 1926 yılından 1935 yılına dek Türkiye'de yılbaşı kutlamalarının resmi tatil olmadan düzenlendiğini ve vatandaşların kutlamalara katıldığını belirterek, şöyle konuştu:
"Tunalı Hilmi Bey 1927 yılında yılbaşının resmi tatil olması için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne kanun teklifi vermiş, ancak 27 Mayıs 1935 yılında yılbaşı resmi tatil oldu. 1926 yılından günümüze dek İkinci Dünya Savaşı yılları da dahil Türkiye'de yılbaşı kutlamaları her sene düzenlendi. Sadece 1940 yılında Erzincan depreminin yaşanmasından dolayı tüm ülke genelinde yılbaşı için yapılması planlanan etkinlik ve programlar iptal edildi. Yılbaşı kutlamaları ve milli piyango için ayrılan bütçeler Kızılay'a aktarılarak deprem bölgesine gönderildi. Türkiye'de yılbaşı kutlamalarının en yoğun yaşandığı şehir 1926 yılından beri İstanbul, Beyoğlu'nun Cumhuriyet'in ilk yıllarından itibaren bir yaşam ve alışveriş cazibe merkezi olmasından dolayı kutlamalarının değişmeyen adresi oldu. Türkiye'de her dönem yılbaşı için farklı görüş, düşünce ve siyasi söylemler oldu."
Tuna, edebiyatçıların yılbaşını dini yönü ile değil medeni ve evrensel olması anlamında ele aldıklarını bu bağlam doğrultusunda yazılar yazdıklarını söyledi.
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mustafa Budak ise Tuna'ya söyleşideki sunumu ve kitap çalışmalarından dolayı teşekkür etti.
Budak, toplumun her kesimi için farklı anlam ifade eden yılbaşı kutlamaları ile ilgili yeni yılın ilk günlerinde böyle bir söyleşi gerçekleştirdikleri için mutlu olduklarını ifade etti.
Türkiye'de her ailenin yılbaşını kendi düşünce ve inanç sistemi doğrultusunda ele alıp kutladığını anlatan Budak, Anadolu'da aile üyelerinin bir araya geldiği ve birlikte vakit geçirdiği bir etkinlik olarak görüldüğünü büyük şehirlerde ise eğlenmek için düzenlenen bir etkinlik olduğunu gözlemlediğini belirtti.
Program, Tuna'ya teşekkür plaketi takdiminin ardından toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.
Ayşe Nur Akçelik- AA