Doktora alan ilk Aborjin arkeolog Chris Wilson,
Arkeolog Chris Wilson, kendi halkının tarihini inceleyerek, arkeolojide doktora sahibi olan ilk Aborjin olmayı başardı.
Chris Wilson, Avrupalılar’dan önce Ngarrindjeri’nin toplandığı yerlerin kalıntılarını, deniz kabuklarının toplandığı yerleri kazarak Murray taşkın alanlarının tarihini araştırarak 10 yılını harcadı.
murrayvalleystandard.com.au. sitesinde yer alan 27 Ekim 2017 tarihli habere göre; diğer arkeologlar Aborjin bölgelerine bakmışlardı, ancak çok azı Aborjin gözleriyle bakabiliyordu. Wilson, Aborjin gözleriyle bakmanın, disiplini güçlendirdiğini söylüyor.
“Genellikle arkeolojik alanlar ve nesneler insanlardan kopuk. İşte şeyleri nesneleştirmek için bilimsel yaklaşım: bir yer tutun, kazı yapın, bir hikaye anlatın..
Arkeologlar genellikle kendi eğitimlerine dayanan bir hikaye anlatır; yerli bir kişi o nesne hakkında farklı bir hikaye anlatması daha muhtemel ve onun kullanımı hakkında farklı fikirlere sahip olabilir. Yerli insanlar bu objeleri ve güne olan bağlarını daha iyi bilir.”
Wilson, 1950’lerden beri Aborjin halkından sadece yaklaşık 20 kişinin arkeoloji eğitimi aldığını ve belki de bunun nedeninin, öncelikli olarak sağlık ve eğitim sorunları olduğunu söylüyor.
Ancak Wilson’a göre, kültürel mirasın korunmasının önemini fark eden yeni ve farklı bir jenerasyon yetişiyor.
Wilson küçükken, arkeolojiyi başka herhangi bir çocuğun yapabileceği gibi romantize bir hale getirerek antik Roma ve Antik Yunan kültürlerini hayal ederek büyüdü ve ailesi içinde üniversiteye giden ilk kişi oldu.
Ayrıca büyüdükçe kendi kültürüne ve kimliğine daha çok ilgi duydu. (Papua Yeni Gine’de 6.000 Yıllık Tsunami Kurbanı Bulundu)
2007 yılında, Ngarrindjeri Miras Komitesinden yapılan bir çağrı, ona iki tutkusunu birleştirmek için bir fırsat sundu.
Araştırması, Mypolonga ile Monteith arasında, son 10.000 yıl boyunca insan yaşamına dair kanıtlar aramasına yol açtı. Çalışma odağı, son Ngarrindjeri kamplarından birisi olan Pomberuk idi.
“Orada keşfedilecek birçok tarih var.. Bu yerlerde birçok arkadaşlık ve diğer ilişkiler kuruldu ve bu tarihsel veya arkeolojik kayıtlarda daima yer almıyor.”
Wilson, jeoloji, çevre ve tarihi kayıtları analiz ederek kazı alanlarını seçti ve geçmişteki ve bugünkü Ngarrindjeri yaşlılarından bilgiler aldı.
Araştırmalarında, geleneksel bir diyetin kanıtı olarak balık kemikleri buldu. Aborjin gruplarının birbirleriyle ticaret yapmış olduklarını gösteren ve bölgede bulunmayan kuvars parçaları ve taş eserler buldu.
Pomberuk’un, 4500 yıllık bölgedeki en eski yerleşim olduğu kanıtlandı. Deniz ve nehir seviyesinin zaman içinde nasıl değiştiği hakkında önemli bilgiler sağladı. (Polinezya’ya Yerleşen İlk İnsanlar Asya’dan Geldi)
Ancak son 1000 yıla dair kanıtlar hala eksikti, bu da bölgenin tam bir geçmişini oluşturmaya çalışırken bir sorun oluşturdu.
Wilson, çevre olaylarının ve tarım gibi sömürge uygulamalarının, toprağın üst tabakalarını yok ettiği ve bu yüzden son 1000 yıla dair çok az kanıt bulunabildiğine dair bir teori geliştirdi.
Wilson, Flinders Üniversitesi’nde ders vermesi ve yabancı müzelerde düzenlenen Aborijin kalıntılarının geri gönderilmesi de dahil olmak üzere çeşitli projelerde danışmanlık yapmanın yanı sıra, araştırması hakkında bir kitap yazmayı umuyor.
Erman Ertuğrul - arkeofili.com