Dr. Paschalis Androudis, Trakya'daki Osmanlı iskan politikalarını anlattı
Dr. Paschalis Androudis, 1472 tarihine geldiğimizde bölgede, Osmanlı’nın resmi teşkilatından ziyade gaziler vardı. Bu tarihten itibaren Osmanlı’nın bölgedeki hâkimiyet çabaları artmıştı. Bölgede Osmanlı hakimiyeti oluşmasında ve tesisinde, Gazi Evrenos Bey’in savaşçılarının önemli rolü oldu, dedi.
Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü'nün, Balkan Üniversiteler Birliği Üyesi ve Selanik Aristotelio Üniversitesi Felsefe Fakültesi Tarih ve Arkeoloji Bölümü Öğretim görevlisi Dr. Paschalis Androudis’in katılımıyla gerçekleştirdiği Kuzey Yunanistan’da Erken Dönem (14-16. yy) Osmanlı Eserleri başlıklı konferans, Trakya Üniversitesi ev sahipliğinde İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Fehmi Yıldız Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi.
Yunanistan’ın çeşitli bölgelerindeki Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluş döneminden itibaren Yunan topraklarındaki izlerini yansıtan eserlerin konuşulduğu ve örnekler üzerinden güncel görünümlerinin sergilendiği konferansa, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayhan Gençler, Keşan Yusuf Çapraz Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Adil Oğuzhan, Balkan Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Bülent Akyay ile çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.
Yunanistan’da Osmanlı dönemine ait, başta camiler olmak üzere türbe, çeşme, köprü, okul, bedesten ve hamam gibi Osmanlı anıtlarının özellikleri ele alınarak gün yüzüne çıkartıldığı ve dönemin Osmanlı varlığına fotoğraflarıyla birlikte ışık tutan konferansta başkent Atina, Selanik şehirleri, Thassos, Halkidiki, Kavala, Drama, Teselya başta olmak üzere Yunanistan’daki Osmanlı varlığı hakkında ayrıntılı bilgiler verildi. Örnekler arasında, Selanik'teki 15. yüzyıla ait Hamza Bey Camisi, bugün Arkeoloji Müzesi olarak değerlendirilen Yeni Cami, 1484'e tarihlenen İshak Paşa Camisi, Dimetoka’da yer alan Çelebi Sultan Mehmet Camii, Gazi Evrenesoğlu Camii ve Türbesi gibi eserlerin yanında, Selanik’in simgesi, Kanuni Sultan Süleyman dönemi Osmanlı eseri Beyaz Kule var. Çağdaş Yunan peyzajına dahil edilenlerle birlikte, müze, kütüphane gibi yapılara çevrilen eserlerin de paylaşıldığı konferansta, Dr. Paschalis Androudis’in, Yunanistan’ı adım adım gezerek bilinmeyen veya unutulmuş yapıları incelediği ve gerçeklere tarihi veriler ışığında açıklık getirdiği anlaşıldı. Konferans kapsamında Trakya Üniversitesi’ne gelen Dr. Paschalis Androudis ayrıca, Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu’na, Erken Dönem Osmanlı yapılarını ve yaptığı çalışmaları konu alan bir de kitap hediye etti.
Tarihi geçmişin değerli kanıtları konumundaki Osmanlı mimarisinin, Yunanistan’daki varlığının çeşitli yönleriyle ele alındığı ve Türk-İslam mimarisine ait çok sayıda örneğin dinleyicilerle buluştuğu konferansın açılışında konuşan Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Bülent Akyay, düzenledikleri konferansla 2018-2019 eğitim ve öğretim yılındaki konferans ve etkinlikler dizisine son verdiklerini açıklayarak, 18 -21 Eylül 2019 tarihlerinde, Trakya Üniversitesi ev sahipliğinde düzenleyecekleri “7. Uluslararası Balkan Tarihi Sempozyumu”na, konuyla ilgilenen tüm araştırmacı ve tarih meraklılarını beklediklerini bildirdi. Davetli konuşmacı Dr. Paschalis Androudis’e de katılımından dolayı teşekkürlerini ileten Dr. Öğr. Üyesi Bülent Akyay, konferansın faydalı olması temennisinde bulundu.
Açılış konuşmalarının ardından konferansına başlayan Dr. Paschalis Androudis, Trakya’yı ve Türk halkını çok sevdiğini belirterek, Trakya Üniversitesi’nde bulunmaktan duyduğu mutluluğu paylaştı. Erken dönem Osmanlı mimarisi ve yapıları hakkında önemli açıklamalarda bulunan Dr. Paschalis Androudis, “Osmanlı devletinin kuruluş safhası ve hayata geçirdiği iskan politikaları son derece önemlidir. Tarihte Bizans şehri olan Bursa’nın fethedilmesinden sonra Osmanlı bir cihan imparatorluğu halini almaya başladı. Osmanlı’nın, Bizans’a ait şehirleri fethedilmesi, Trakya’dan başlayarak Makedonya’ya ve Mora Yarımadası’na kadar giden uzun bir sürede gerçekleşmiştir. Trakya ve Makedonya’nın fethedilmesinden sonra ise Selanik’e giden yol Osmanlı’ya açılmıştır. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki 1472 tarihine geldiğimizde bölgede, Osmanlı’nın resmi teşkilatından ziyade gaziler vardı. Bu tarihten itibaren Osmanlı’nın bölgedeki hâkimiyet çabaları artmıştı. Bölgede Osmanlı hakimiyeti oluşmasında ve tesisinde, Gazi Evrenos Bey’in savaşçılarının önemli rolü oldu. Evliya Çelebi’nin anlattığına göre, Gazi Evrenos Bey, yedi yüzü aşkın şehrin fethedilmesinde önemli etkiye sahip olmuştur. Osmanlılar fethettikleri bu yerlerde, bozulmuş düzeni yeniden tesis etmeye veya dönüştürmeye başlamışlardır. Böylelikle yönetimine aldıkları Bizans şehirlerine kendi anlayışlarını yerleştirmeye çalışmışlardır. Osmanlılar yönetim anlayışları ve sistemlerini tatbik ettikleri bu bölgelerde imar ve iskan planları yaparak, şehirleri yeniden yapılandırmış ve camiler, türbeler, hanlar, hamamlar gibi yapılarla Osmanlı şehir örneklerini oluşturmuşlardır.” dedi.
Yunanistan’daki Osmanlı varlığını, bir sanat tarihçisi titizliğiyle ele alan ve hazırladığı örnekler üzerinden katılımcıların erken dönem Osmanlı eserleri hakkında derinlemesine görüş ve bilgi sahibi olmasını sağlayan Dr. Paschalis Androudis, tanıttığı eserlerin yanı sıra zaman içinde birçok eserin de korunamadığını sözlerine ekledi.
Konferansın ardından konuşan Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, konuşmacı Dr. Paschalis Androudis’e, katılımları ve değerli katkılarından dolayı teşekkür etti. Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu konuşmasında, yakın zamanda Yunanistan’da, Aristoteles Üniversitesi’nde Balkan Üniversiteler Birliği’nin yıllık toplantısını gerçekleştirdiklerini belirterek, ev sahiplikleri ve misafirperverliklerinden dolayı Aristoteles Üniversitesi’ne şükranlarını iletti.
Dr. Paschalis Androudis’in, konferans kapsamında değerli bilgiler paylaştığını sözlerine ekleyen Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, “Osmanlı, bu coğrafyada çok uzun süre hüküm sürdü ve önemli eserler bıraktı. Bu tarihi ve manevi eserler, değerli hocamızın da ifade ettiği gibi ortak kültürün bir ifadesi. Bu eserler yalnızca tarihte orada hüküm sürmüş, yaşamış biz Türkler’in değil, orada medeniyet kurmuş tüm milletlerin kültürü ve uluslararası mirasıdır. Bu doğrultuda, Yunanistan’ın bu değerlere sahip çıkıyor olması ve restorasyonu için gerekli ehemmiyet ve çabayı gösteriyor oluşunu memnuniyetle karşılıyoruz. Coğrafya, kaderdir derler. Biz tarihte hep birlikte olduk, bir arada huzur ve sükûnet içinde yaşadık. Bu tarihi yakınlık, komşuluk ilişkisi iki millettin de ortak kaderi. Bizler de bu kadere katkıda bulunmalı, ilişkilerimizi ve dostluğumuzu geliştirecek faaliyetlere ev sahipliği yapmalıyız. Ortak kader el ele, omuz omuza, gönül gönüle ve kardeşçe bir geleceği hep beraber inşa etmektir. Konferansın her şeyin öncesinde dostluğa ve barışa katkı sunmasını istiyor, emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.” ifadelerini kullandı.
Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu’nun, Dr. Paschalis Androudis’a hediye vermesi ile konferans sona erdi.
Ali Küçükoğlu - Trakya Üniversitesi