Dünyanın ilk ışıklandırılan caddesi" gün yüzüne çıkarılacak
Hatay'ın Antakya ilçesinde "dünyanın ilk ışıklandırılan caddesi" olarak bilinen Kurtuluş Caddesi'nin yer altında kalan yaklaşık 100 metrelik antik sütunlu orijinal hali, Hatay Büyükşehir Belediyesinin yapacağı çalışmayla turizme kazandırılacak.
HATAY : Antik Çağ'da Ortadoğu zenginlerinin alışveriş merkezi haline gelen ve gündüzler insanlara yetmeyince geceleri de meşaleler kullanılarak aydınlatınca "dünyanın ilk ışıklandırılan" caddesi unvanını alan Kurtuluş Caddesi'nin (Herod Caddesi) yerin yaklaşık 9 metre altındaki orijinal hali hazırlanan projeyle tekrar işlevsellik kazanacak.
İnsanoğlunun yerleşimine ait ilk izlerin bulunduğu Paleolitik Çağ'dan bu yana tarihi ve doğal birçok güzelliğe sahip Antakya, ilk mağara kilisesi St. Pierre, Anadolu'nun ilk camisi Habib-i Neccar gibi mekanlarının yanı sıra "dünyanın ilk aydınlatılan caddesi" olan tarihi Kurtuluş Caddesi ile de adından söz ettiriyor.
Antakyalılar tarafından "Nişantaşı" olarak anılan ve Ortadoğu'nun zenginlerinin gelip alışveriş yaptığı tarihi bölge, günümüzde de eski taş binaların ve birçok esnafın sıralandığı, kentin en işlek yerlerinin başında geliyor.
Caddenin, zaman içinde yer yer toprağın altında kalan yaklaşık 100 metrelik antik sütunlu Roma yolu, Hatay Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılacak çalışma sayesinde gün yüzüne çıkarılacak.
Yerin yaklaşık 7 ile 9 metre altında kalan yol tünellerle ulaşılıp, ledlerle yeniden ışıklandırılarak kentin cazibe merkezi haline getirilecek.
Sokak sağlıklaştırma çalışmaları sürüyor
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, eski Antakya sokaklarının bulunduğu Kurtuluş Caddesi ve uzun çarşı etrafındaki bölümlerde sokak sağlıklaştırma çalışmalarının sürdüğünü söyledi.
Bu çalışmaların en önemlisinin ise tarihi Kurtuluş Caddesi'nin yerin altında kalan kısmının ortaya çıkarılması olduğunu vurgulayan Savaş, şöyle devam etti:
"Eskiden Ürdün'den, Lazkiye'den insanlar alışverişe bizim Kurtuluş Caddesi'ne gelirmiş, yani bütün Ortadoğu'da insanlar alışveriş yapmak için eski adı Herod Caddesi olan yeri tercih edermiş. Herod isminde bir kral varmış, onun zamanında kent müthiş parlak dönemini yaşamış ve insanlara gündüzleri yetmez olmuş. Kurtuluş Caddesi'nde gündüzler insanlara yetmeyince ışıklandırma gereği duymuşlar. İnovasyonun ilk yapıldığı cadde burası. O çalışmalar eşliğinde Kurtuluş Caddesi, şu anda her ne kadar 'dünyada ilk ışıklandırılan cadde' olsa da bunun temelinde ihtiyaç ve oradaki ticaret hacminin geniş olması ve tüm Ortadoğu'daki sosyetenin Kurtuluş Caddesi'nde buluşması yatıyor."
Savaş, caddeyi tekrar gözde bir yer haline getirmek istediklerini anlatarak, bu kapsamda Habib-i Neccar'ın bulunduğu yerden kuzeydoğuya doğru yerin altının röntgenini çektiklerini bildirdi.
Jeoradarlarla da tarama yaptıklarını anlatan Savaş, "Yaklaşık 7 ile 9 metre aşağıda eski kaldırım taşlarını bulduk. Yapacağımız çalışmayla eski zemine bir tünel açacağız. Tüneli led ışıklarıyla ışıklandıracağız. Aşağıda gerçek zeminin üzerinde 100 metrelik bir yürüyüş parkuru yapacağız. Böylece eski caddeyi gün yüzüne çıkarmış olacağız. Üstteki akış da normal şekilde devam edecek." dedi.
Çalışmaların önümüzdeki yıl ortalarında, Anıtlar Kurulu, müze ve üniversite yetkililerinin istişareleri sonucunda başlayacağını kaydeden Savaş, projenin tamamlanıp hayata geçmesiyle kent ekonomisine ve esnafına büyük katkı sağlayacağını sözlerine ekledi.
AA Lale Köklü