En eski Mısır hiyeroglif yazısı keşfedildi
Mısır'da Hiyeroglif yazısının en erken örneği olduğu tahmin edilen bir kaya resmi bulundu. Kaya resmindeki imaj Hiyeroglif alfabede güneş döngüsü ve parlaklık kavramlarına denk düşüyor.
Mısır'da, Yale Üniversitesi ve Brüksel Kraliyet Sanat ve Tarih Müzeleri (Royal Museums of Art and History - Brussels) tarafından yürütülen Elkab Çölü Araştırma Projesi (Elkab Desert Survey Project) çerçevesinde antik yol rotalarını izleyerek, yol ağlarına dayalı harita çıkartmaya çalışan arkeologlar muhtemelen en eski Mısır Hiyeroglif yazısının keşfedildiğine inanıyor.
Yale Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre; Arkeoloji ekibinin haritalama çalışması sırasında daha önce bilinmeyen bazı kaya yazıtları bulundu. Mısır'ın önemli iki arkeoloji merkezi arasında yer alan antik şehir Elkab'daki El-Khawy mevkiinde bulunan kaya yazıtlarında yaklaşık 5.200 yıl öncesine tarihlenen şekiller, en erken anıtsal hiyeroglifler olarak değerlendirildi. Yazıtlar Elkab'ın kuzeyindeki çöl hinterlandında ve antik kent Hierakonpolis ile ikiz kent olarak bilinen nehrin karşısındaki diğer antik kentin arasında yer alıyor. Her iki kentin de Antik Mısır'da çok önemli merkezler olduğu belirtiliyor.
İlk hiyeroglif şekilleri olduğu tahmin edilen resimlerin içeriği kadar boyutları da arkeologları şaşırttı. Hiyeroglif olarak nitelenen resimlerin her biri bir buçuk metreyi aşkın yüksekliğe sahip. Resimlerin bulunduğu tablanın yüksekliği de yaklaşık 70 santimetre. Daha önce bulunan hiyeroglif işaretlerin sadece bir kaç santimetre büyüklüğündeydi. Arkeologlara göre bu resimler, bilgisayar ekranında görülen küçük resimlerin bilboart iriliğinde bir ekranda yüksek çözünürlüklü olarak açılması gibi bir durum.
Yeni keşfedilen kaya resminde bir boğa kafası, sırtları birbirine dönük iki leylek (saddlebill leylekleri (Saddle-billed stork): beyaz vücudunda siyah lekeler bulunan; gagası kırmızı, sarı ve siyah çizgili bir leylek türü) ve onların arasında boyunları hizasında bir kel ibis kuşu bulunuyor. Hiyeroglif uzmanlarına göre; bu simgeler düzenlemesi Mısır'da daha sonra örnekleri görülen Güneş döngüsü ve parlaklık kavramı ile paralel özelikler taşıyor.
Bu görüntülerin kozmos üzerinden kraliyet otoritesini sembolize edebileceği tahmin ediliyor.
Antik Mısır Uzmanı, Elkab Çölü Araştırma Projesi Eşbaşkanı, Yale Üniversitesi Yakın Doğu Dilleri ve Uygarlıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. John Coleman Darnell; "Daha önce fark edilmemiş, kayıtlara geçmemiş bu yazıtlar Antik Mısır yazı sistemleri tarihi açısından büyük önem taşıyor" dedi.
Prof. Darnell, "Bu keşif gezisine başladığımda, bulmayı ummadığım bir tarihi eser. Onunla karşılaşmak benim için tamamen şok oldu. El-Khawy'de yeni keşfedilen kaya resimlerinde yer alan resimler ve işaretler Mısır'daki bilinen en eski - ve en büyük - sistematize edilmiş işaretler. Bu Hiyeroglif alfabesinin oluşum dönemine ait bir keşif ve Hiyeroglif yazı sisteminin nasıl başladığını göstermesi açısından da eşşiz bir kanıt" açıklamasına bulundu.
Arkeologlar, aynı zamanda kaya resimleri arasında yaklaşık olarak M.Ö. 3.250'e tarihlenen, sağdan sola doğru sıralanmış dört işaretin bulunduğu bir panel keşfettiler. Daha sonraki Mısır metinlerinde baskın yazım yönünde sıralanmış işaretlerin de yazı sistemleri ile ilişkili olduğunu tahmin ediyorlar.
Araştırmacılar ayrıca kaya resimleri arasında M.Ö. 4.000-3.500 yılları arasına tarihlenen bir sürü fil tasviri buldular. Kayalara oyulmuş fillerden birinin karnındaki şişliğe dikkat çeken Darnell, "Bu hamile bir dişi hayvanı tasvirinin nadir bulunan bir örneği" dedi. Sürüde ayrıca bir küçük yavru fil var.
Prof. Darnell; "Antik Mısır'da bu tarz kaya resimleri rasgele yerleştirilmiyordu. Mısır'daki çoğu kaya yazısı: büyük yol kavşaklarında, ya Nil'e paralel olan yollarda ya da çölün içine giren yollarda bulunuyor. Yazıtların bulunduğu noktalar, yolculuların genellikle mola verebileceği yerler" dedi.
Yale Üniversitesi'nden Prof. John Coleman Darnell ve Dirk Huyge tarafından yönetilen araştırmada; bu sene görev alan isimler; Yale Peabody Müzesi küratoryal üyesi ve Mısırbilimci Colleen Darnell, Dijital Arkeoloji ve 3 boyutlu modelleme uzmanı Massimilliano Montanari, Elizabeth Hines ve Reed Morgan'dan oluşuyor.
arkeolojikhaber.com