Entasis

Entasis nedir?

 

Entasis: Yunan ve Roma mimarilerinde, sütun gövdesine verilen dışbükey eğim; sütun gövdesinin ortasında en belirgin noktasına ulaşan şişkinlik. Dor düzeninde çok belirgin olan erıtasis, aşağıdan yukanya doğru incelen sütuna güçlülük ve sağlamlık görüntüsü kazandırır. Tersi durumda, sütun gövdesinin yukarı doğru düz bir çizgi yaparak incelmesi optik bir yanılsama yaratır ve uzaktan bakıldığında sütun gövdesi içbükey bir eğim kazanarak ortada incelen, güçsüzlük ve boşluk duygusu uyandıran bir görünüm alır. Entasis, Yunan mimarisinde uzun süre kullanılmıştır. Arkaik Dönemin Dor sütunlarında entasis abartılıyken MÖ 5. ve 4. yüzyıllarda şişkinlik gittikçe azalmış, daha zarif bir nitelik kazanmış ve gövdeye ustaca gizlenmiştir. Entasisi yetkinleştirmek, matematiksel bir ana kural bulabilmek için pek çok deneme yapılmıştır. Entasis eliptik, hiperbolik, parabolik, hatta sikloit eğriler olarak gerçekleştirilmiştir. Biçimdeki bu çeşitlilik entasis eğrisinin deneysel yollarla oluştuğunu düşündürmektedir. İon sütununda entasis, yivler arasındaki bantlara (arrisler) verilen eğimle gerçekleştirilmiştir.