Fabula palliata

Fabula palliata nedir?

Fabula palliata: Yunan tiyatrosunun yeni komedya dönemi oyunlarının
çevirisi ya da uyarlaması olan Roma komedyalarına verilen ad.

Yunanların sarındığı tek parça giysiye Romalıların verdiği pallium adından türetilen deyim, kabaca 'Yunan giysileriyle oynanan oyun' anlamına gelir. Fabula palliatalarda Yunan tiyatrosunun tiplerine yer verilerek aşk entrikalarına dayalı kalıplaşmış olay örgüleri kullanılıyor ve bu çerçeve içinde gündelik yaşam yeriliyordu.

Plautus'un yapıtlarıyla bu komedyalar salt çeviri olmanın ötesinde bir nitelik kazandı. Kaba mizaha, hızlı ve akıcı diksiyona ve canlı bir anlatıma dayanan üslubuyla Plautus Yunan komedyalarına Roma gelenek ve göreneklerini, İtalya'daki yer adlarını ve Latince sözcük oyunlarını kattı.

Özgün Yunan yapıtlarının ruhuna daha yakın olan Terentius ise, genellikle iki ayrı oyunun malzemesini birleştirerek bir oyun ortaya çıkarıyordu.

Zarif ve kurallı üslubu Plautus'un üslubundan daha süslü olmakla birlikte onunki kadar canlı değildi; karakterlerinin çizgileri de daha keskindi.

Duygusal etkileyiciliği ve olay örgülerinin sağlam yapısıyla ünlü Statius Caecilius ve Yunan tiyatrosu örneklerine daha yakın yapıtlar veren Sextus Turpilius, fabula palliatanın öteki önemli temsilcileriydi.

MÖ 2. yüzyıla gelindiğinde, fabula palliatanın yerini, adını Roma togasından alan fabula togata (Roma giysileriyle oynanan oyun) almıştı.

Ama bu yerlileştirilmiş Roma komedyasının hiçbir örneği eksiksiz olarak günümüze ulaşamamıştır.

Yunan yeni komedyası, Plautus ve Terentius'un fabula palliatalarıyla yok olmaktan kurtulmuştur.