Fetialis

Fetialis nedir?

Fetialis: Roma'da yirmi din yetkilisinden oluşan ve anlaşma, savaş, barış gibi konularla uğraşan danışma kurulunun üyelerine verilen ad.

Fetialisler önceleri önde gelen soylu ailelerden seçilirler ve yaşam boyu görevde kalırlardı. Ama bütün din adamları gibi, yalnızca tavsiyede bulunabilir, bağlayıcı kararlar alamazlardı.

Romalı tarihçi Titus Livius'a göre, başka bir devlet Roma'ya zarar verdiğinde, dört fetialis, zarann giderilmesini istemek üzere o ülkeye gönderilirdi. Grubun verbenarius denen üyesi Capitolina (Capitolium) tepesindeki arxtan (kale) toplanmış otlar taşır, Pater Patratus denen üyesi ise sözcülüğü üstlenirdi. Saldırgan devletin sınırına varıldığında, Pater Patratus görevini açıklar ve Jüpiter'e yakararak haklı bir amaçla yola çıktığını anlatırdı. Sınırı geçtikten sonra da bunu birkaç kez yineleyen Pater Patratus 30 (bazı kaynaklara göre 33) gün içinde olumlu bir yanıt alamazsa, saldırgan devleti sert bir biçimde kınar ve Roma'ya dönerek, durumu senatoya bildirirdi.

Eğer Roma savaş ilan etmeye karar verirse, Pater Patratus yeniden sınıra döner, savaş ilanını açıklar ve sınırdan içeri sıradan bir mızrağı ya da ucu sivriltilmiş ve ateşte sertleştirilmiş özel bir kazığı fırlatırdı. Bu dinsel törenin Roma'yı haksız ya da saldırgan bir savaş başlatan taraf durumuna düşmekten kurtardığına inanılırdı.

Zamanla, düşmanın ülkesinin çok uzaklarda olduğu durumlarda, mızrağı Roma'daki Bellona Tapınağı'nın önünde bulunan küçük bir alana fırlatma yoluna gidildi.

Dinsel törenin, öngördüğü koşulların benzeri hukuksal hilelerle yerine getirilmesi, devletin çıkarına görünen herhangi bir savaşa girme olanağını sağlıyordu.

Yabancı bir ülkeyle anlaşma yapıldığında, Verbenarius ve Pater Patratus söz konusu ülkeye gönderilirdi. Bu ikisi antlaşmayı yüksek sesle okuduktan sonra, Roma'nın antlaşmayı bozan  ilk devlet durumunda lanetlenmesini dileyen bir dua okurlardı. Tören bir domuzun çakmaktaşından yapılmış bir aletle öldürülmesiyle sona ererdi.

Cumhuriyetin son dönemlerinde fetialisler ortadan kalktıysa da eski Roma geleneklerini canlandırmak isteyen imparator Augustus törensel düzeyde de olsa kurumu yeniden oluşturdu, kendisi de fetialis oldu.