Friz

Friz nedir?

1. Friz:  Antik mimarlıkta architrave ile corniche arasında kalan ve yapının eni boyunca uzayıp giden kabartmalarla bezeli veya bezemesiz kuşak. 

Dor düzeninde friz bulunmamakta, onun yerine trigliphon yer almaktadır. Genellikle üçüz yivler ve metopların birbirini izlemesiyle oluşmaktadır. 

İon düzeninde friz ise mimar Hermogenes ile birlikte görülmeye başlar. 

Arkaik dönemde ise yok olur. 

Antik çağ frizleri arasında ise en ünlü olanıAtina Akropolis'indeki Parthenon'un Panatheneia oyunlarındaki geçit törenini konu alan frizdir. 

Antik vazolar üzerine registerler arasında kalan yatay, bezemeli kuşak. 

2. Friz:

1. Genel anlammda, çok çeşitli yerlerde kullanılan her türlü yatay bezeme bandı.

2. Yunan ve Roma mimarilerinde, saçaklığın üç öğesinden biri.

Yapı boyunca sürekli, yatay bir mimari öğe olan friz, arşitravla korniş arasında yer alır. Bezemeli ya da düz biçimlendirilmiş olabilir. Erken dönemin ahşap yapılarında tavan kirişlerini taşıyan friz, taş yapıların gelişmesiyle bu işlevini yitirmiş, ancak klasik düzenlerde temel öğelerden biri olmuştur. Dor düzeni yapılarda friz cephesinde Triglif ve Metop dizisi; İon, Korinth ve Kompozit düzenlerdeyse kabartmalar ve bezeme bantları yer alır. Bunlar, 'triglif-metop frizi' gibi, üstlerinde bulunan bezeme öğelerinin adıyla anılır.

Kymation, Akant Frizi, Anthemion ve Bukranion frizi gibi boya bezemeli ya da kabartmalı frizler, yaygın olarak kullanılmıştır. İnsan ve hayvan figürlerinin betimlendiği frizler zophoros ya da zoophoros adını alır. Atina'da Parthenon'un frizinde Panathenaia şenlikleri betimlenmiştir. Yüksekliği 1 metra, uzunluğu 160 metre olan bu frizin yapımını, bazı bölümlerini de gerçekleştiren Pheidias'ın yönettiği bilinmektedir.

Özellikle Roma dönemi yapılarında frizde anthemion, akant ve bukranionun yanı sıra girland ve kıvrıkdal gibi bezeme öğeleri yaygınlaşmıştır