Göbeklitepe yeni çatısı ile böyle görünecek
Alman Arkeolog Prof. Dr. Klaus Schmidt tarafından keşfedilen, Dünya'nın bilinen en eski tapınaklarının bulunduğu Göbeklitepe ören yeri, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Kültür Mirası asıl listesine yeni çatı korumasıyla girmeye hazırlanıyor.
Şanlıurfa kent merkezine 18 kilometre mesafede, Örencik Mahallesi yakınlarında bulunan ve ilk kazılar 1995 yılında başlatılan Göbeklitepe'deki kazı çalışmaları, 23 yıldır sürüyor.
Başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere birçok uluslararası kurum ve kuruluş tarafından "Dünyanın en eski tapınak merkezi" olarak kabul edilen ve 5 yıl önce UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan Göbeklitepe'nin gelecek yılın başında asıl listeye girmesi bekleniyor.
UNESCO adaylığı için son hazırlıkların yapıldığı Göbeklitepe'nin uzun yıllar daha iyi korunması ve sağlıklı kullanılması için de yürütülen yaklaşık 4 bin metrekarelik çelik çatı çalışmaları tamamlanmaya çalışılıyor.
Şanlıurfa Kültür ve Turizm Müdürü Aydın Aslan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Göbeklitepe'nin dünya arkeoloji tarihini ciddi manada değiştiren devasa bir kazı alanı olduğunu söyledi.
Bölgede kazı çalışmalarının her geçen yıl artarak devam ettiğini belirten Aslan, şu anda dünya tarihin bilinen en eski tapınağına ev sahipliği yaptıklarını dile getirdi.
- "Bedeli 600 bin avro"
Göbeklitepe'deki çatı çalışmalarının 15 Temmuz'da tamamlanmasının planlandığını ifade eden Aslan, şöyle konuştu:
"15 Temmuz 2017 itibarıyla üst çatı projeleri tamamlanacak ve alan ziyaretçilere açılacak. Yapılan çalışmalar tamamıyla Göbeklitepe'nin koruma ve kullanma çalışma dengesi gözetilerek yürütülmektedir. Önceliğimiz koruma olarak göz önüne alınmaktadır. Bütün bu çalışmalar, Göbeklitepe en iyi nasıl korunur minvalinde yapılmaktadır. Yapılan bu üst yapı koruma çalışmaları yaklaşık 600 bin avroluk bir bedelle yapılıyor. Devletimizin ve Avrupa Birliği fon desteği kullanılarak bu çalışma yapılıyor. Bunun sonucunda da Göbeklitepe'nin gelecek yıllara kalması noktasında minimum zararla koruma ve kullanılması noktasında iyi bir çalışma olacağını düşünüyoruz."
- "Önemli olan korumaktır"
Göbeklitepe Kazı Alanı Başkanı Celal Uludağ da bölgedeki çatı çalışmaları dolayısıyla kazı çalışmalarının gecikmeli olarak yapılmasının planlandığını söyledi.
Tarihi eserlerin bulunduğu bölgenin korunmasının en az bulunan eserler kadar önemli olduğunu vurgulayan Uludağ, kazı alanında da yeni buluntulara rastlanma ihtimalinin yüksek olduğunu bildirdi.
Uzun yıllar daha bölgede kazı yapılmasının planlandığını aktaran Uludağ, şu değerlendirmeyi yaptı:
"Çatı çalışmaları bittikten sonra alanda kazılara başlayacağız. Uzun yıllar daha bölgede kazı yapabileceğimizi öngörüyoruz. Şu ana kadar bölgede 7 tapınak ortaya çıkarıldı. Birçok tapınak daha gün yüzüne çıkarılmayı bekliyor. Kazı da önemli olan ortaya çıkanı sergileyebilmek ve korumaktır. Biz de şu an mevcut kalıntıların korunmasına öncelik verdik."
- Göbeklitepe
1963'te İstanbul ve Chicago Üniversitelerinden araştırmacıların yüzey çalışmaları sırasında paleolotik izler barındırdığı fark edilen ancak önem verilmeyip ihmal edilen, 1995 yılından Alman Arkeolog Prof. Dr. Klaus Schmidt tarafından kazılara başlanıp dünyanın bilinen en eski. tapınakları keşfedilen Göbeklitepe'deki kazı çalışmaları, 23 yıldır sürüyor.
Berlin Alman Arkeoloji Enstitüsü ve Şanlıurfa Müzesince 1995'te Prof. Dr. Klaus Schmidt başkanlığında başlayan kazılardan beri ortaklaşa yürütülen çalışmalarla neolitik döneme ait, boyları 3-6 metre, ağırlıkları da 40 ila 60 ton arasında değişen, yabani hayvan figürlü "T" biçimli dikili taşlar, 8-30 metre çapında dairesel ve dikdörtgen şekilli dünyanın en eski tapınak kalıntıları, çok sayıda yabani hayvan figürü, insan heykeli ve yaklaşık 12 bin yıl öncesine ait olduğu belirtilen 65 santimetre uzunluğunda insan heykeli gibi tarihi eserler gün yüzüne çıkarıldı.
"Dünyanın en eski tapınak merkezi" olduğu belirtilen ve 6 yıl önce UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan Göbeklitepe'nin tanıtımı için çeşitli projeler yürütülüyor.
Rauf Maltaş- AA