Gravürlerde Eyüpsultan sergisi açıldı

"Günümüz Fotoğraflarıyla Gravürlerde Eyüpsultan" sergisi sanatseverlerin beğenisine sunuldu.

Eyüpsultan Belediyesi Başkanlık Binası'ndaki fuaye alanındaki sergi açılışıyla birlikte aynı ismi taşıyan, gravür, fotoğraf ve metinlerin yer aldığı albüm de tanıtıldı.

Açılışta konuşma yapan Eyüpsultan Belediye Başkanı Deniz Köken, İstanbul'un Doğu'nun da Batı'nın da merkezi, Eyüpsultan'ın da İstanbul'un merkezi olduğunu bu nedenle nitelikli işler yapmaya çalıştıklarını söyledi.

Köken, eskiyle yeninin, teknolojiyle sanatın bir araya geldiği sergide ressam, gravür ve fotoğraf sanatçılarının çalışmalarının karşılaştırmalı olarak bir arada bulunduğunu anlattı.

Her yıl farklı bir eser ve çalışmayı sanatseverlerle buluşturmak istediklerini, Eyüpsultan'ı geçmişten geleceğe taşırken mekanların gravür ve fotoğraflarla sunulduğu çalışmanın önemli bir arşiv oluşmasına büyük katkı sağlayacağını dile getiren Köken, şunları kaydetti:

"Çünkü hepimiz gelip geçiciyiz, bizden sonrakiler de bunları bir üste daha çıkaracaklar. Bu gravürleri bulamasaydık bugün size sunamazdık. Sadece bugünkü fotoğraflarla idare ederdik. Ressamların 17. yüzyıldan itibaren Eyüpsultan tepelerinden ya da karşı tepeden bu tarafla ilgili gördüklerini ve bugünkü fotoğraflarını yan yana getirmiş olduk. Başka çalışmalarla da yine birlikte olacağız inşallah."

Salgın sürecinde, kurallar uyarak, içeriği zengin sergiler düzenlemeye çalıştıklarını ifade eden Köken, "İçimizi ferahlatan şeylerin en güzeli de sanattır. 300 yıllık bir tarihi serüveni, eskiyle yeniyi sizlerin huzuruna getirmiş olduk. Bütün emeği geçen arkadaşlara teşekkür ediyorum. Gelecekte daha da güzel eserlerle sizlerin karşısında olacağız." şeklinde konuştu.

- "Gravürlerin oryantalist tahayyülü yansıtıyor olmalarını göz ardı etmemek lazım"

Sergiye onur konuğu olarak yazar Beşir Ayvazoğlu, serginin albüm kitabı için "Oryantalizm, Gravür ve Eyüpsultan" başlıklı bir yazı kaleme aldığını belirterek, Eyüpsultan'ın Türk tarihi, kültürü ve dini hayatı bakımından önemli bir yere sahip olduğuna vurgu yaptı.

Avrupalı ressamların, gravür sanatçılarının bütün İstanbul ve Eyüpsultan'ı resimledikleri çalışmaların, mekanların geçmişte nasıl bir görüntüye sahip olduğunun bugüne ulaştırılması bakımından kıymetli olduğunu ifade eden Ayvazoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Gravürlerin Doğu yani Şark ile ilgili oryantalist tahayyülü yansıtıyor olmalarını göz ardı etmemek lazımdır. Şark, haçlı seferlerinden hatta daha önceden itibaren Batı'yı büyüleyen, büyüledikçe muhayyilelerinde yeniden inşa ettikleri gerçekle bağlantısı az bir dünyadır. İstanbul, şarkın büyüleyici bir giriş kapısıydı özellikle Türk tarzı yaşantının hayatın moda olduğu 17,18 ve 19 yüzyıllarda seyyah ve ressamları son derece cezbettiğini biliyoruz.

İstanbul'a gelen seyyahlar dönüşlerinde yakınlarına bir şeyler gösterebilmek için görüntüye ihtiyaç duyuyorlardı. Bu ihtiyacı hisseden sokak ressamları İstanbul resimleri çizmeye başladılar ki seyyahların ilk gittikleri yerlerden birinin Eyüpsultan olduğunu biliyoruz. Batı'nın şark tahayyülü buraya gelen bütün ressamların kafasında klişeler halinde mevcuttu. Yani oryantalist klişeler vardır. O klişelerdeki tahayyüle uygun olarak gördükleri manzaralarda değişiklikler yaparlardı. Bu sergiyi gezerken dikkatle bakarsanız gerçek görüntüyle oryantalistlerin gördükleri şey arasında bir takım farklar olduğunu göreceksiniz."

Gravürlerin ve şarkiyatçıların yazılı eserlerinin geçmiş hakkında önemli bilgi ve belgeler olmaları bakımından son derece büyük önem taşıdığının altını çizen Ayvazoğlu, "Bunlara oryantalist tahayyülün karıştığını, dolayısıyla gerçekliği bütünüyle yansıtmadığını, onların bakış açısını yansıttığını bilerek bunlara bakıp öyle istifade etmekte fayda vardır." değerlendirmesini yaptı.

Eyüpsultan Belediyesi Strateji Geliştirme Müdürü İrfan Çalışan ise çalışmada Eyüp Sultan Araştırma Merkezi'nin (EYSAM) veri ve materyallerinden istifade edildiğini anımsatarak, sergi ve albüm kitabında emeği geçenlere teşekkür etti.

Yaklaşık 2 yıllık bir ön çalışma sürecinin ardından kitabın ve serginin hazırlandığını belirten Çalışan, sergi için albümde yer alan 60'dan fazla gravürden bir kolaj yaptıklarını ifade etti.

Kurdele kesilerek açılışı yapılan sergide kanunda Turgut Özüfler ile çelloda Murat Süngü'nün yer aldığı müzik dinletisi de sanatseverlerle buluştu.

Daha sonra Eyüpsultan Belediye Başkanı Deniz Köken ve katılımcılar Abdüsselam Ferşatoğlu eşliğinde sergiyi gezerek gravürlere ve güncel fotoğraflarına ilişkin bilgi aldı.

Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan "Günümüz Fotoğraflarıyla Gravürlerde Eyüpsultan" (Eyupsultan in Gravures with Actual Photos) kitabında ilçenin farklı bölgelerini anlatan gravürler, çizilen tasvirlerin bugünkü fotoğraflarıyla birlikte yer alıyor.

Deniz Köken'in takdim yazısıyla başlayan albümde Beşir Ayvazoğlu ve Ali Özcan'ın gravürlere ve Eyüpsultan'a dair yazıları ile şarkiyatçı seyyah ve sanatçılara ilişkin bilgiler de meraklılarının bilgisine sunuluyor.

AA Ahmet Esad Şani