Gül Baba türbesini TİKA restore ediyor
Budin Savaşı'nda şehit düşen Gül Baba'nın türbesinin restorasyonu için çalışmalar devam ediyor.
BUDAPEŞTE: Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Avrupa'nın en kuzeyindeki Osmanlı dönemi eseri olduğu belirtilen Gül Baba Türbesi'nin restorasyon çalışmalarını sürdürüyor.
TİKA'nın Budapeşte Koordinatörlüğü tarafından yapılan açıklamada, Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak ile Macaristan Başbakan Yardımcısı Zsolt Semjen ve Macaristan Ekonomi Bakanı Mihaly Varga tarafından, 6 Eylül 2016'da resmi açılışı yapılan restorasyon projesinin plana uygun bir şekilde devam ettiği, halihazırda türbe çevresindeki Wagner villasında yıkım işlerinin büyük ölçüde tamamlandığı belirtildi.
Türbedeki zemin kaplamasının, özgün boyutlarda ve benzer malzemeden üretilmesi temini çalışmaları sürdüğü ifade edilen açıklamada, ''İnşaat işlerinin başlamasından sonra iş programına uygun olarak, çevre düzenlemesi kapsamındaki yıkım söküm işleri ve az miktarda zemin kaplama işleri tamamlanmıştır. TİKA' nın kontrolör firması ve TİKA'da görevli mimarlar şantiye alanında daimi olarak görev yapmakta ve inşaat işleri büyük bir titizlik ile sürdürülmektedir.'' ifadelerine yer verildi.
Gül Baba Türbesi'nin restorasyonu ve çevre düzenlemesi kapsamında, TİKA tarafından Gül Baba müzesi yapılmasının da planlandığına dikkat çekilen açıklamada, ''Müzede, Osmanlı döneminde yaşamış sufiler tasvir edilip, temsili heykeller yer alacaktır. Ayrıca Gül Baba Türbesi'nin tarihçesi, geçirdiği onarımlar, türbeyle ilgili yayınlar, çizimler ve seyyahların notlarını konu alan panolarla birlikte türbeye hediye edilen objeler de müzede sergilenecektir.'' denildi.
Türbenin restorasyonuyla ilgili "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Macaristan Hükümeti Arasında Gül Baba Türbesi ve Çevresinin Rekonstrüksiyonu ve Kullanımı Hakkında İşbirliğine Yönelik Mutabakat Zaptı", 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün 17 Şubat 2014'te ülkeyi ziyaretleri sırasında dönemin Başbakan Yardımcısı Emrullah İşler ve Macaristan Başbakan Yardımcısı Zsolt Semjen tarafından imzalanmıştı.
Daha sonra TİKA, Macar yetkililer ve uzman mimarlarla ortak proje hazırlamış ve "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Macaristan Hükümeti Arasında Gülbaba Türbesi'nin Restorasyonu ve Yakın Çevresinin Düzenlenmesi İşine Yönelik Protokol", Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun II. Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Toplantısı çerçevesinde 24 Şubat'ta Budapeşte'ye gerçekleştirdiği ziyaret sırasında Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş ve Macaristan Başbakan Yardımcısı Zsolt Semjen tarafından imzalanmıştı.
Aynı dönemde Gül Baba Türbesi'nin restorasyon çalışmaları, Macar hükümeti tarafından önemli yatırım kategorisine alınmıştı. 2,5 milyar Macar forintine mal olacağı belirtilen projenin finansmanı, Türk ve Macar hükümetleri tarafından yapılacağı açıklanmıştı.
Restorasyon projesinin resmi açılış töreni ise 6 Eylül 2016 tarihinde Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak, Macaristan Başbakan Yardımcısı Zsolt Semjen ve Macaristan Ekonomi Bakanı Mihaly Varga tarafından gerçekleştirilmişti.
Kanuni Sultan Süleyman'ın daveti üzerine 1531'de Budin'e giderek tekke kuran, kısa sürede Budapeşte halkının sevgisini kazanan ve 1 Eylül 1541'deki Budin Savaşı'nda şehit düştüğü bilinen Gül Baba'nın türbesi, Osmanlı hakimiyetinden sonra bir süre şapel olarak kullanıldı.
Sultan Abdülaziz'in 1867'deki ziyaretinden sonra 1885'te türbeye dönüştürülen yapı, mimar Lajos Grill tarafından onarıldı. Macar Prof. Dr. Müller tarafından 1916'da restore edilen türbe, İkinci Dünya Savaşı'nda büyük hasar gördü. Macar hükümetince 1963'te eski durumuna getirilen türbe, 1997'de Türk-Macar hükümetlerinin iş birliğiyle Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce restore edildi.
AA Mehmet Yılmaz