Anasayfa / Aktüel

Haftanın tarihine bakış 27

Yılın 27. haftasının önemli olayları;

 

Mustafa Kemal Paşa, Samsun'dan İstanbul'a dönmesi için saraydan yapılan ısrarlı geri çağırmalar karşısında 8 Temmuz 1919 gecesi görevinden ve askerlik mesleğinden istifa etti.

9. Ordu Müfettişi göreviyle Samsun'a ayak basan Mustafa Kemal Paşa'nın Milli Mücadele'yi örgütlemeye yönelik çalışmaları, İstanbul'daki İngiliz güçlerini tedirgin etmişti. 9. Ordu Müfettişliği görevi de bu arada hükümetin düzenlemesiyle 3. Ordu Müfettişliği olarak değiştirilmişti.

İngiliz güçleri komutanı General George Milne, ardından İngiltere Yüksek Komiseri Amiral Caltrop, Amasya Genelgesi'nin yayımlanması öncesinde ve sonrasında birkaç kez saray ve Harbiye Nezareti nezdinde Mustafa Kemal'in geri çağrılması için girişimde bulunmuşlardı.

Vükela Meclisinin (Bakanlar Kurulu) 8 Temmuz 1919 günü 3. Ordu Müfettişliğinden alınmasına ilişkin kararının gecesi Mustafa Kemal, sarayla bir telgraf görüşmesi yaptı ve bu görüşme sırasında kendisine resmi memuriyetine son verildiği bildirildi. Mustafa Kemal de saat 22.50'de Harbiye Nezareti'ne, 23.00'te de padişaha resmi görevi ile beraber askerlik mesleğinden istifa ettiğini bildiren telgrafları çekti.

Atatürk, bu olayı daha sonra şöyle anlattı:

"Harbiye Nezareti 'İstanbul'a gel' diyor, Padişah, 'Evvela tebdilihava al, Anadolu'da bir yerde otur fakat bir işe karışma' diye başlıyordu. Nihayet 8 Temmuz 1919 gecesi Saray ile açılan bir telgraf muhaberesi esnasında birdenbire perde kapandı ve 8 Haziran'dan 8 Temmuz'a kadar, bir aydır devam eden oyun hitama erdi. İstanbul, benim, o dakikada resmi memuriyetime hitam vermiş oldu. Ben de aynı dakikada, 8 Temmuz 1919 gecesi saat 10.50'de Harbiye Nezareti'ne, saat 11.00'de padişaha silki askeriyeden istifamı müş'ir telgrafları vermiş oldum. Keyfiyet tarafımdan ordulara ve millete iblağ edildi. Bu tarihten sonra resmi sıfat ve salahiyetten mücerret olarak, yalnız milletin şefkat ve civanmertliğine güvenerek ve onun bitmez tükenmez feyiz ve kudret menbaından ilham ve kuvvet alarak vicdani vazifemize devam ettik."

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin ilk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Temmuz 2018'de TBMM'de yemin etti, ardından Anıtkabir'e ziyarette bulundu