Haluk Sağlamtimur: Anadolu'da en eski insan kurbanı kalıntılarını bulduk
Anadolu ve Mezopotamya'daki insan kurban edildiğini gösteren en erken arkeolojik kanıtları açıklayan arkeolog Haluk Sağlamtimur, Siirt Başur Höyük'teki yaklaşık 5 bin yıl önce çocukların kurban edildiğini belirtti.
Siirt-Başur Höyükteki kurtarma kazılarında 5 bin yıl önce çocukların kurban edildiğini gösteren kanıtlar bulunduğu bildirildi.
Siirt-Başur Höyük Arkeoloji Kazı Başkanı ve Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Haluk Sağlamtimur, yaptığı açıklamada, Ilısu Barajı ve HES Projesi kapsamında 2007 yılından itibaren arkeolojik kurtarma kazılarının devam ettiği Siirt-Başur Höyük kazısından elde edilen verilerin, Anadolu ve Mezopotamya tarihini aydınlatmaya devam ettiğini söyledi.
M.Ö. 3000 yıl öncesiyle tarihlenen çocuk kurban etme izleri
Buradaki kazılarla ilgili İngiliz antropolog Dr. Brenna Hasset ile yaptıkları çalışmayla ilgili hazırladıkları makalenin İngiltere'de yayımlandığını vurgulayan Sağlamtimur, M.Ö. 3000 yıl öncesiyle tarihlenen buluntu mezarların, o dönem gücü elinde bulunduran yönetici mezarları olabileceğini gösterdiğini aktardı.
Sağlamtimur, mezarlardaki iskeletler üzerinde yapılan araştırmalarda, o dönemde çocukların kurban edildiğini gösteren kanıtları bulduklarını belirterek, şunları kaydetti:
"Başur Höyük'te ortaya çıkartılan bir mezarın içerisinde ve dışında bulunan 11 iskelet üzerinde yapılan incelemeler sonucu özellikle mezarın dışında yaklaşık 11-12 yaşlarında olan 2 çocuk iskeletinde doğal olarak ölmediklerini gösteren kanıtlara rastlandı. Bizler, bu çocukların veya gençlerin yaşları dolayısıyla herhangi bir çatışmada öldürüldüğünü düşünmüyoruz. Yaklaşık 5 bin yıl önce çocukların kurban edildiğini gösteren kanıtlar bulduk."
Anadolu ve Mezopotamya'daki insan kurban edildiğini gösteren kanıtların en erken örnekleri
Ölü bedenlerin dikkatli bir şekilde yerleştirilmesi nedeniyle bu gömülerin Mezopotamya'daki Ur kral mezarlarında görülen insanın kurban edildiğine dair verilere benzediğini işaret eden Sağlamtimur, "Bu veriler Anadolu ve Mezopotamya'daki insan kurban edildiğini gösteren kanıtların en erken örneklerinden birinin, bu bölgede olduğunu göstermektedir." dedi.
- İnsan kurban edilmesi bir araç olarak kullanılmış
Birçok erken toplumun çeşitli manevi, politik, askeri ya da ekonomik hedeflere ulaşmak için insan fedakarlığını veya insan kurban edilmesini bir araç olarak kullandığını belirten Sağlamtimur, "Siirt-Başur Höyük'te tanık olduğumuz şeyin, erken toplumlarda gördüğümüz gücün, biçimsel bir hiyerarşi içinde birleştirildiği, erken devlet oluşumunun bir parçası, belki de giderek artan hiyerarşik, katmanlı bir toplumun iktidar göstergesi olarak da tanımlayabiliriz. Mezarlar içerisine bırakılarak büyük serveti ve hatta insanları imha etme gücü, devlete benzer bir toplum inşa etmek için göstermeniz gereken başka bir güç göstergesi olabilir." ifadelerini kullandı.
Fecri Barlık - AA