Hattuşa

Hattuşa neresidir?

Hattuşa: Orta Anadolu’da, Çorum’un 82 km. güneybatısında Boğazköy yakı­nında yer alan antik kent.

Denizden yüksekliği 1100 m. olan bir platoda kurulu­dur. MÖ 3. binden itibaren iskân edilmiştir.

MÖ 2. bin yılın başında bir Asur ticaret kolonisi barındıran ve yerel halkı Hattiler olan bir kentti.

Tarihi kay­naklarda adı ilk kez bu dönemde geçer. Kuşşara kralı Anitta tarafından ele geçirilip tahrip edildi ve bir daha burada kent kurulmaması için toprakları la­netlendi:  “Geceleyin yaptığım bir saldırı ile şehri aldım. Yerine yaban otu ek­tim. Benden sonra her kim kral olur ve Hattuş’u yeniden iskân ederse gök­yüzünün Fırtına Tanrısı’nın laneti üzerine olsun.”

MÖ 17. yüzyılda Hattuşili I kenti yeniden kurarak Hitit Krallığının başkenti yaptı. Güçlü savunma du­varlarına sahip olmasına rağmen kent birkaç kez kuzeyli Kaşka kabilesinin eline geçmiş ve Muwatalli II döneminde bir süreliğine terk edilmiştir.

Tunç Çağında (MÖ 3000-1200) Anadolu’nun en büyük kentidir.

En geniş yayılıma ulaştığı MÖ 13. yüzyılda 2 kilometrekare alan kaplıyor, tahminen 30-40 bin kişilik bir nüfusu besliyor ve 6 kilometrelik surla çevrili bulunuyordu. Aynı dönemde şehrin biraz dışındaki Yazılıkaya Kaya Tapınağı tamamlandı (Hat­tuşa kazılarında toplam 31 tapınak gün ışığına çıkarılmıştır).

Savunmayı ko­laylaştıran konumuna karşın işlek ticari yollardan uzak olması kentte gıda de­polarının çok sayıda olmasını zorunlu kılmıştır. Hattuşa Tunç Çağı sonların­daki kavimler göçü dalgası sırasında Hitit İmparatorluğunun yıkılmasıyla bir­likte tahrip oldu (yaklaşık MÖ 1180).

MÖ 1200-800 arasındaki Karanlık Çağ boyunca küçük bir köy boyutundaydı. MÖ 8. yüzyılda Friglerin yerleştiği kent sonraki dönemlerde yine küçük bir yerleşim olarak kalmış, Hellenistik Dönem başında terk edilmiştir.

Günümüzde görülebilen kalıntıların büyük çoğunluğu Tuthaliya IV dönemine aittir.

1834’te Charles Teksier tarafından dünyaya tanıtılan kentte ilk kazılar 1906’da başlamış, 1986’da ise UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alınmıştır.