Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Hebe

Hebe nedir?

 

1. Hebe: Hebe Yunanca "gençlik" demektir.

Hesiodos'ta ondan pek uzun söz edilmediği gibi başka ozanlar da üstünde durmaz, çünkü söylencesi yok gibidir.

Zeus ile Hera'nın kızıdır Hebe, Ares ile Eileithya'nın kardeşi. Olymposlu tanrılar arasında şarap sunucusu olarak görülür çokluk, hiç bir serüveni anlatılmaz, yalnız Herakles ile evlendiği ve ünlü yiğidi böylece hem ölümsüzlüğe kavuşturmuş, hem de ölümsüzlerle birlikte yaşaması için Olympos'a almış olduğu bilinir. 

 

2. Hebe: Hebe, Yunanca gençlik demektir.

Zeus'la Hera'nın bu adı taşıyan kızları (Tab. 5) Olympos'ta eli her işe yatkın bir çeşit ev kızıdır. Asıl görevi tanrılara içki sunmaktır (İl. IV, 1 vd.):

Tanrılar toplanmıştı Zeus 'un çevresinde, altın avluda.

Ulu Hebe tanrı balı döküyordu herbirine,

onlarda Troya'lıların şehrine bakıyorlardı tepeden,

kaldırıyorlardı altın tasları birbirlerinin şerefine.

Ama İlyada'da onu Athena ile Hera'nın arabasını hazırlarken (İl. V, 722-731) ya da savaş dönüşü kardeşi Ares'i yıkarken (İl. V, 905) görürüz. Daha sonraki kaynaklarda Hebe'nin nektar sunucusu olarak görevi Zeus'un kaçırdığı güzel delikanlı Ganymedes'e verilir (Ganymedes).

Hebe'nin kendine özgü bir efsanesi yoktur, yalnız Herakles efsanesinde adı geçer: Güçlü yiğit öldükten sonra Olympos'a varıp ölümsüzlüğe kavuşunca Hebe ile evlendirilir.

Hebe ile Herakles'in evlenmesi simgesel bir anlam taşıyan bir "hieros gamos", yani kutsal evlenmedir. Çokluk en büyük tanrılar arasında ve Anadolu'lu kaynaklarda görülen bu kutsal evlenme motifinden, Yunan efsanesinde pek önemli bir rol oynamayan Hebe'nin Yunan öncesi bir tanrıça olduğu sonucuna varılabilir. Hebe, Hitit yazıtlarında Hepa, Hepat ya da Hepatu diye adlandırılan büyük güneş tanrıça Arinna'nın Yunancalaştırılmış adı olsa gerek. Hitit yazıtlarında bu tanrıçaya "sedir ağaçlarının ülkesinde" tapınıldığı belirtilir. Sedir ağaçlarının ülkesi Lübnan, Filistin'dir, Hepa-Hebe ise Tevrat'ta ilk insanın, yani Âdem'in eşi ve bütün insanların anası olarak gösterilen Havva'nın ta kendisidir. Bu bakımdan Hepa-Hebe ile Ana Tanrıça arasında doğrudan bir ilişki kurulabilir ve Hepa-Hebe adının Kybele'nin çeşitli adlarından biri olduğu anlaşılır {Kybele).