Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Hipodrom, Hipodromos

Hipodrom, Hipodromos nedir?

 

1. Hipodrom, Hipodromos nedir?

Hipodrom, Hipodromos; Yunansa hippos=at, dromos=yol kelimelerinden oluşmuş at meydanı, at koşuyolu anlamındadır. 

Antik Yunan'da atlı araba yarışlarının yapıldığı, çevresinde oturma kademeleri bulunan, bir ucu oval biten, diğer ucu açık olan, uzun alanlara verilen ad. 

Romalı'lardaki Circus'ların karşılığıdır; lakin ikisi arasında bazı farklar bulunur. 

Hipodromlarda arabaların durduğu yer Roma Circuslarındaki gibi bir daire kavisi üzerinde değildir. Bunların planı gemi burnuna benzer. Böylece yer kazınılmış ve bir çok yarışmacı yerleştirilmiştir. 

Circuslar da bu yarışa 12 araba katıldığı halde, hipodromlarda bu sayı sınırlıdır.

Circuslarda spina, üzerinde heykeller bulunan bir duvardan olaşurken, hipodromlarda ise spina basit, sade bir toprak yığınıdır. 

 

2. Hipodrom : Yunan mimarisinde, at ve araba yarışlarının gerçekleştirildiği yapı.

'U' biçimli planıyla stadiona benzeyen hipodrom, aynı zamanda Roma circunun öncü tipidir. Bir kısa yanı yuvarlatılmış olan yarış pistinin (arena) gerek bu bölümünde (sphendone), gerek iki uzun yanında seyirci oturma sıraları yükselir.

Genellikle iki uzun kenardan biri bir yamaca yaslanırken, öbürü yapay bir toprak yığınına oturtulmuştur. Aynı anda on arabanın yarışabildiği hipodromun yarış pistini, kimi zaman üzerinde heykel ve anıtlar da bulunabilen bir set (spina) ikiye ayırır; yarışçılar spinanın çevresinde dolanırdı.

Hemen her kentte bulunan hipodromların en ünlüleri Yunanistan'da Atina, Delphoi, Olympia, Anadolu'da da Aphrodisias, Pergamon, Ephesos, Miletos'takilerdir.

Özellikle Aphrodisias hipodromu günümüze hemen hiç bozulmadan ulaşmış görkemli bir yapıdır.