İltisak: İltisaklı

İltisak nedir? İltisaklı nedir? İltisaklı ne demektir?

İltisak; Arapça'da lam, sad, kaf harflerinden oluşan lüsûk kökünden Türkleşmiştir ve kavuşma, birleşme, bitişik olma anlamlarına gelir. Bu anlamlardan hareketle kelime Türkçe'de genellikle Hukuk Terini olarak "iltisaklı" şekli ile bağlantılı, irtibatlı anlamında kullanılır. Hukukta, iltisaklı kelimesi “bir konu, kavram veya olayla bağlantılı kişi” anlamında kullanılmaktadır.

Türkçe'de uzun süre kullanılmayan ve atıl kalan kelime 1 Eylül 2016 tarihli Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararname'de  “terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu ilgili valilerce tespit edilenler,” ibaresiyle yeniden hukuk alanında ortaya çıktı. Hukukçular, bu kullanılda  iltisakın,  “bitişme, kavuşma, kaynaşma, birleşme” anlamlarına dikkat çekerek, “ilişki anlamına gelen irtibat kavramından daha dar, yani oluşması daha zor”, dolayısıyla daha somut bir bağlantıyı ifade ettiği belirtiler. Terimin, “Doğrudan bir ilişki yoksa” dahi, “iltisak olunan olay ile iltisaklı olan arasında nihai planda bir ilişki vardır. Bu kavram, bünyevî/organik bir aynılığı değil, ancak sonuçta olumlu veya olumsuz etkilenme durumunu izah eder" şeklinde tarifinin yapılabileceği savunulmaktadır.

Öte yandan kelimenin Arapça'daki ulaşma anlamına gelen alt anlamı da vardır ve bu haliyle de nispeten az da olsa "ltisak hatları" şeklinde Türkçe'de kullanımını görmek mümkündür.

İltisak kelimesi tıbbi ve biyolojik terim olarak, organların ve dokuların birbirine yapışmasını ifade eder: İltisâk-ı ecfân: göz kapaklarının hastalıktan dolayı bitişmesi; İltisâk-ı em’â: hastalıktan dolayı bapırsakların birbirine yapışması; iltisâk-ı esâbî: parmakların birleşik olması vs...

Kelime Arapça'da sad harfi ile yazılır ama Osmanlıca'da ze ve sin harfleriyle yazıldığı da görülmüştür.