İngiltere'de bulunan 3500 yıllık ahşap kürek, Yenikapı batıklarının korunduğu yöntemle kurtarılacak
Arkeologlar, geçtimiz hafta Poole limanında yaklaşık 3 bin 500 yıllık son derece iyi korunmuş bir ahşap küreği gün yüzüne çıkardılar. Ancak ahşap kalıntıların bulunmasından daha zor olan konu onun bozulmadan korunabilmesi. Kürek, Yenikapı Arkeoloji kazılarında bulunan ahşap gemi kalıntılarında Türk restoratörlerin de uyguladığı bir yöntemle korumaya alındı: Dondurarak kurutma yöntemi.
Güney İngiltere'de, Dorset kontluğunda Roma devir yerleşim alanlarının yer aldığı, Buzul devrinin son aşamasında oluşmuş bir batık vadideki doğal liman olan Poole'de arkeologlar .nadir rastlanan Bronz Çağından kalma ahşap küreği gün yüzüne çıkardılar.
Wessex Archaeology arkeologları, tarihi kalıntıyı Dorset'teki Poole Limanı'nda, kıyı habitatları oluşturmayı amaçlayan, Küresel Isınma kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle kaybedilen habitatı telafi etmek için 150 hektarlık sulak alanı korumayı amaçlayan Moors at Arne projesi öncesi gerçekleştirilen arkeolojik tetkikler sırasında keşfettiler. Kürek, Bronz Çağı sakinlerinin sel baskınlarını engellemek için inşa ettiği tahmimn edilen dairesel bir çukurun içinden çıkarıldı. O çağda insanların bölgede sadece yaz aylarında yaşadığı ve buradan turba (kömürlelen bitki kalıntıları) çıkarmayı amaçlığı anlaşılıyor. Kürek de turba temini için ideal bir aletti.
İlk analizlere göre, Birleşik Krallık'ta (BK) bulunan en eski ve en eksiksiz ahşap aletin yaklaşık 3500 yıllık olduğu tespit edildi.
Kazı alanı suyla kaplı olmasına rağmen küreğin balçık içinde havasız kalması ahşap küreğin günümüze kadr çürümeden ulaşmasını sağlamış. Ancak ahşap benzeri organik malzemelerin binlerce yıl bozulmadammn günüze kalması çok nadir rastlanılan durumlardan.
İngiltere'de bu kürek bulunana dek Bronz Çağı'na ait sadece bir ahşap vardı; Cheshire'daki antik bir madende bulunan Brynlow Küreği!
Küreği bulan ekibin lideri arkeolog Phil Trim, bu nedenle keşfi "sadece şanslı bir arkeologun kariyerde bir kez gerçekleştirebileceği sıradışı bir olgu" olarak nitelendirdi ve "o kadar nadir ki bir arkeolog olarak bulmak istediklerim listesine bile koyabileceğim bir şey değiliii O çağa ait ahşap bir şey bulmak... Gerçekten eşsiz bir duygu. Ekibimiz önce nesnenin niteliğinden emin olamadı ve bir ağaç kökü olabileceğinden şüphelendi. Ancak daha sonra ahşap arkeolojik kalıntı olduğunu fark ettiklerinde büyük şaşkınlık yaşadılar. Bu tarif edilemezdi, gerçekten heyecan verici bir andı" dedi.
Ancak arkeolojik ahşap buluntuları keşfetmekten daha zor bir konu var. Onu koruyabilmek.
Küreğin çevresel analizini yürüten Ed Treasure, oksijeni dışlayan bataklık ortamın küreğin korunmasını kolaylaştırdığını açıkladı.
Wessex Archaeology, küreğin uzun ömürlü olmasını sağlamak için şimdi dondurarak kurutma da dahil koruma çalışmalarına tabi tutulacağını söyledi.
Dondurarak kurutma işlemi sırasında su çıkarıldığında küreğin küçülmesini önleyen, suda çözünür bir polimer emdirilecek ve böylece kürek güvenli bir şekilde saklanabilecek.
Bu yönten Yenikapı arkeoloji kazılarında ortaya çıkan batık gemileri koruyabilmek için Türk restoratörlerin de başvurduğu bir teknikti.
arkeolojikhaber